RUSKÓW – Parafia Świętego Izydora

Wieś Rusków, dawniej zwana Ruskowo lub Ruszków, od 1431 roku należała do parafii pw. św. Jana Chrzciciela w Hadynowie. Zapis w aktach Konsystorza Janowskiego z 1473 roku wspomina o fundacji pierwiastkowej uczynionej przez Rafała Raczko z Puczyc Puczyckiego h. Gozdawa (zm. 1495), sędziego bielskiego (1470-1495) i starosty mielnickiego (1484-1495). W 1493 roku kościół został odnowiony staraniem wspomnianego Rafała Raczko Puczyckiego. On też w dniu 24 czerwca 1493 roku wystawił we dworze w Ruskowie drugi dokument fundacyjny dla odnowionego kościoła pw. Wniebowzięcia NMP, św. Leonarda i św. Bernarda razem ze swoją żoną Anastazją i czterema synami: Pawłem (zm. przed 1531) – dziedzicem Ruskowa i Myszkowic, Jerzym – dziedzicem Puczyc, sędzią ziemskim bielskim (1515-1533), wojskim bielskim (1511-1524) oraz ks. Bartłomiejem, bakałarzem Akademii Krakowskiej (1484-1487), kanonikiem katedralnym wileńskim (1493-1495) i Janem.

W 1517 roku syn Rafała – Paweł Raczko z Ruskowa i Myszkowic, wojski bielski (1511-1524) i wójt Wysokiego Mazowieckiego z żoną Anną i synem Janem ufundowali przy kościele w Ruskowie altarię ku czci św. Pawła, Jerzego, Jana, Bernarda, Leonarda i św. Anny, nadając altarzyście trzy włóki ziemi z czterema chłopami, łąkę, dziesięcinę i prawo wyrębu drewna. Ponadto zbudowali oddzielny ołtarz ku czci Świętego Ducha. W 1517 r. proboszczem w Ruskowie był ks. Stanisław.

W 1560 r., po śmierci ks. Feliksa Mężeńskiego proboszcza ruskowskiego, parafia w Ruskowie przestała istnieć, a kościół zamieniono na zbór protestancki z powodu przejścia na protestantyzm ówczesnej właścicielki Ruskowa, Myszkowic i Czuchowa – Katarzyny z Lubani Raczkowej, żony Stanisława Raczko (zm. po 1569), posła ziemi mielnickiej (1569). W 1619 roku świątynia została zwrócona katolikom i rekoncyliowana przez ks. bp. Stanisława Udrzyckiego (zm. 1621), biskupa tytularnego Argivensis (4 grudnia 1617 r.), pierwszego sufragana łuckiego (1617-1621). Potomek właścicieli Ruskowa Adam Raczko Puczycki, po swoim nawróceniu wzniósł w latach 1646-1662 murowany kościół pw. Wniebowzięcia NMP (stanowi dzisiaj kaplicę cmentarną). W tym czasie plebanami w Ruskowie byli: ks. Jan Leszczyński (ok. 1640), ks. Seweryn Kupiński (ok. 1670), ks. Łukasz Lipiński (po 1676).

Kościół w Ruskowie w 1854 roku został odrestaurowany, a w 1861 roku powiększony. Obecny murowany kościół pw. św. Izydora Oracza w stylu neogotyckim został zbudowany w latach 1905-1908 staraniem parafian i ks. Ludwika Kalickiego (zm. 1 grudnia 1948 r.). Plac pod budowę ofiarowali oraz z pomocą materialną pospieszyli ówcześni kolatorzy i właściciele Ruskowa – Ignacy Wiktor Humnicki (1861-1951), a także jego żona Maria Aleksandra Waleria z Bądzyńskich. Nowy kościół konsekrował dnia 18 października 1908 roku ks. Franciszek Jaczewski (1832-1914), biskup lubelski i administrator apostolski diecezji podlaskiej (1889-1914). Podczas ostrzału artyleryjskiego w 1915 roku kościół został mocno uszkodzony. Podobnie w marcu 1944 roku, w czasie bitwy wojsk niemieckich z partyzantami radzieckimi, wieża kościoła została uszkodzona pociskiem artyleryjskim. W dniu 8 czerwca 2002 roku ks. bp Antoni P. Dydycz poświęcił czyli konsekrował nowy ołtarz soborowy zbudowany staraniem ks. Andrzeja Jakubowicza – proboszcza w latach 1999-2008.

Po przeciwnej stronie ulicy stoi murowana plebania, zbudowana w 1913 roku. W latach 1999-2000 ks. mgr Andrzej Jakubowicz przeprowadził gruntowny remont tego budynku.

Kaplice:
Mężenin – Murowana kaplica pw. Nieustającej Pomocy NMP została zbudowana w latach 1980-1989 staraniem ks. Stanisława Zalewskiego (prob. 1975-1985) i ks. Franciszka Mastalerczuka (prob. 1985-1999). W 2003 roku – staraniem ks. mgr. Andrzeja Jakubowicza – została wzniesiona wieża pełniąca rolę dzwonnicy.

Czuchów – Murowana kaplica pw. św. Józefa została zbudowana w latach 1955-1956 kosztem mieszkańców. Dnia 17 października 1956 r. została pobłogosławiona przez ks. Jana Nojszewskiego (1893-1980), ówczesnego proboszcza (1952-1975). Msza św. jest tutaj sprawowana tylko w czasie poświęcenia pól i przy specjalnych okazjach.

Drażniew – Murowana kaplica zbudowana została w latach 1996-1997 kosztem mieszkańców, pod kierunkiem wspomnianego ks. Franciszka Mastalerczuka, który w 1997 roku dokonał jej poświęcenia. Msza św. jest tutaj sprawowana tylko w czasie poświęcenia pól i przy specjalnych okazjach.

Oprac. ks. dr Zbigniew Rostkowski