Synod 2021-2023

Wprowadzenie

W październiku 2021 r. został formalnie rozpoczęty przez Ojca Świętego Franciszka Synod Biskupów pod hasłem „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja”. Instytucja Synodu Biskupów jest znana od Soboru Watykańskiego II i służy prowadzeniu konsultacji i świadczeniu przez biskupów pomocy papieżowi (zob. kan. 342; Konstytucja apostolska „Episcopalis communio” papieża Franciszka z 15 września 2018 r., n. 1). Tym razem Synod Biskupów ma jednak mieć poszerzoną formułę, ma otworzyć się na głos wszystkich wiernych, którzy zechcą się wypowiedzieć. Ma przez to ukazać synodalną naturę Kościoła (zob. Katecheza papieża Franciszka z 18 września 2021 r. wygłoszona do wiernych diecezji rzymskiej), czyli – zgodnie ze znaczeniem greckiego słowa sýnodos – nasze podążanie razem za Chrystusem. Synod będzie więc odbywał się w trzech etapach – diecezjalnym, kontynentalnym i powszechnym. Pierwszy etap (diecezjalny) już trwa i jest ważny nie tylko dlatego, że będzie odpowiedzią na papieskie zaproszenie, ale jest bardzo ważny dla nas, ponieważ mobilizuje nas do wsłuchiwania się w głos Ducha Świętego i słuchania siebie nawzajem, do spotkań, modlitwy i dzielenia się swoim doświadczeniem wiary. Jest szansą na to, by nasze wspólnoty parafialne, nasza diecezja, nasz Kościół, poczuły swój synodalny charakter.

Soborowa eklezjologia wychodzi od stwierdzenia, że „spodobało się Bogu uświęcać i zbawiać ludzi nie pojedynczo, lecz uczynić z nich lud” (LG 9). Tym ludem jest – jak wierzymy – Kościół, który prowadzi dialog ze swoim Bogiem i wspólnie idzie drogą Ewangelii, bo wie, że „nie jest dobrze, aby Kościół stał w miejscu” (Evangelii gaudium, n. 23). Rozumiemy więc, że „synodalność jest szczególnym modus vivendi et operandi Kościoła, Ludu Bożego, który objawia i realizuje swoje istnienie jako communio, kiedy wszyscy jego członkowie idą razem, gromadzą się wspólnie i biorą czynny udział w misji ewangelizacyjnej” (Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Synodalność w życiu i misji Kościoła, n. 6). Oczywiście są we wspólnocie Kościoła biskupi, kapłani, osoby konsekrowane i świeckie. Mają oni odmienne powołania i własne zadania, ale wszyscy winni służyć budowaniu Ciała Chrystusowego, jakim jest Kościół. I tak, biskup „jest nauczycielem, gdy obdarzony specjalną pomocą Ducha Świętego, przekazuje wiernym słowo prawdy w imieniu Chrystusa, Głowy i Pasterza. Ale jest także uczniem kiedy, wiedząc, że każdy ochrzczony został obdarzony Duchem Świętym, słucha głosu Chrystusa mówiącego przez cały Lud Boży, czyniąc go nieomylnym in credendo” (Episcopalis communio, n. 5; por. Evangelii gaudium, n. 119).

Ojciec Święty Franciszek podkreśla, że Synod nie ma być parlamentem diecezjalnym, gdzie się bada różne zagadnienia i przegłosowuje papierowe postanowienia, ale ma być naszym wspólnym podróżowaniem, gdzie będziemy słuchać Ducha Świętego i siebie nawzajem. Odwołuje się do Dziejów Apostolskich, nazywając je „podręcznikiem eklezjologii”, ponieważ ukazują one historię wędrowania, które zaczyna się w Jerozolimie, biegnie przez Samarię i Judeę, Syrię, Azję Mniejszą i Grecję, a kończy w Rzymie. Drogę odbywają wspólnie Słowo Boże i ludzie, którzy je przyjmują i okazują posłuszeństwo w wierze. Ta droga rozpoczęta w Dziejach Apostolskich się nie skończyła. Sztafeta przekazywania i przyjmowania wiary (traditio et receptio) trwa nieustannie i my możemy aktywnie się w nią włączyć. Papież, cytując wielkiego kompozytora Gustava Mahlera, podkreśla, że naszym zadaniem jest podtrzymywanie żywego płomienia, a nie strzeżenie popiołów (Katecheza z 18 września 2021 r.). Nie wystarczy zachowawcze „ratowanie” tego, w czym kiedyś płonął ogień, a dziś pozostały już tylko popioły. Duch Święty jest nigdy niegasnącym ogniem, a Kościół synodalny, żywym znakiem danej nam obietnicy, że Duch będzie z nami, że będzie nas prowadził i uświęcał, że będzie pomagał szukać nowych dróg lub odnajdywać drogi zagubione.

Możemy znaleźć w Internecie dużo materiałów na temat Synodu, jego idei, organizacji i terminów poszczególnych faz (np. na stronie: www.synod.org.pl). Chcielibyśmy jednak i my podrzucić trochę praktycznych wskazań i gotowych tekstów do wykorzystania, które są bądź wyciągiem z synodalnego Vademecum, bądź własną propozycją Diecezji Drohiczyńskiej. Ufam, że będą one pomocne przy organizowaniu spotkań synodalnych. Są one dostępne na stronie internetowej: www.drohiczynska.pl/synod

Bardzo proszę naszych Kapłanów, a w szczególności Księży Proboszczów, aby w każdej parafii zorganizowali grupę synodalną, złożoną z co najmniej kilku osób, ale nie większą, niż 15-osobową. Jeśli więcej osób odpowiedziałoby na zaproszenie, trzeba byłoby utworzyć drugą grupę, trzecią itd. Proszę, by Księża Proboszczowie skierowali zaproszenie do członków Rad Parafialnych, działających w parafii wspólnot, ale też innych osób, które chciałyby przybyć, wziąć udział w spotkaniu, modlitwie i dzieleniu się słowem. Wskazane jest odbycie dziesięciu spotkań, a jeśli się to okaże zbyt trudne, przynajmniej trzech (na wybrane tematy spośród dziesięciu). Każdemu spotkaniu winien przewodniczyć Proboszcz, Wikariusz lub inny Kapłan. Proszę także Moderatorów i Asystentów ruchów i wspólnot działających w naszej Diecezji o stworzenie grup ponadparafialnych i włączenie się w proces synodalny. Niech wyznaczeni koordynatorzy parafialni lub ponadparafialni prześlą z każdego spotkania krótką relację do koordynatora diecezjalnego. Czas na spotkania synodalne oraz nadsyłanie relacji trwa do końca maja 2022 r.

Duchowi Świętemu powierzamy Synod i jego owoce, licząc na to, że w pełni ukażą się one po zakończeniu 3 fazy Synodu, ale i teraz, w trakcie trwania spotkań fazy diecezjalnej będziemy mogli doświadczyć błogosławionych skutków naszego otwarcia się na Boże światło i słuchania siebie nawzajem.

Z serca Wam błogosławię

/-/ Bp Piotr Sawczuk
Biskup Drohiczyński

Jak to zrobić

Przygotowanie

Koordynatorem prac synodalnych i odpowiedzialnym za ich przeprowadzenie w parafii jest Ksiądz Proboszcz.

Na początku należy choć trochę zapoznać się z dokumentami synodalnymi, a szczególnie Vademecum, aby lepiej zrozumieć ducha Synodu Vademecum, aby lepiej zrozumieć ducha Synodu. Jest też bardzo zalecane przeczytanie Księgi Dziejów Apostolskich.

Dobrze jest określić grupy osób, które mogłyby uczestniczyć w spotkaniach synodalnych, np.: Rada Parafialna, ruchy, stowarzyszenia działające w parafii, osoby bardziej lub mniej zaangażowane w życie parafii. Proboszcz parafii ma najlepszą wiedzę i potrafi rozeznać kogo i w jakim czasie zaprosić.

Planując spotkania warto uwzględnić „naturalny” kalendarz życia parafialnego, np.: rekolekcje, nabożeństwa czterdziestogodzinne, spotkania opłatkowe, spotkania z rodzicami, młodzieżą, dziećmi przygotowującymi się do przyjęcia sakramentów. Tego typu spotkania i tak wpisane są w agendę parafialną. Kilka z nich może być poświęconych tematyce synodalnej.

Vademecum przewiduje 10 tematów synodalnych. Być może nie wszystkie w każdej wspólnocie parafialnej dadzą się zrealizować. Jeśli w ocenie duszpasterza trzeba nieco zredukować ilość spotkań, można wybrać przynajmniej trzy, które najbardziej odpowiadają specyfice parafii. Dobrze, aby uczestnicy spotkania mogli się do niego odpowiednio wcześniej przygotować. Uprzednia znajomość tematu spotkania, rozważanego fragmentu Pisma Świętego oraz pytań synodalnych z pewnością pozytywnie wpłyną na jakość i owocność konsultacji synodalnych.

Tegoroczny folder kolędowy poświęcony jest tematyce Synodu. Stanowi on pewne wprowadzenie i przygotowanie do spotkań synodalnych. Jeśli by się okazało, że sytuacja pandemiczna nie pozwala na organizację wizyty duszpasterskiej, przygotowany folder można np. wyłożyć w świątyni i zachęcić każdą rodzinę do zabrania go do domu i zapoznania się z treścią.

Spotkanie

Synodalne spotkania mają przede wszystkim charakter modlitewny i duchowy. Ich sercem jest słuchanie Boga poprzez inspirowanie się Słowem Bożym oraz słuchanie siebie nawzajem. Słuchamy siebie nawzajem, aby lepiej słyszeć głos Ducha Świętego.

Na początku warto przedstawić zasady spotkania. Szczegółowe informacje znajdują się na rozdziale Struktura i metoda spotkania. Uczestników należy zachęcić do szczerego i otwartego dzielenia się swoimi doświadczeniami z ich rzeczywistego życia oraz do wspólnej refleksji nad tym, jak Duch Święty udziela swego światła poprzez to, co wybrzmiewa w głosach uczestników spotkania.

Podsumowanie

Po każdym spotkaniu należy zredagować podsumowanie. Powinno znaleźć się w nim nie tyle dziennikarskie sprawozdanie, co raczej coś z doświadczenia wspólnoty: postawy uczestników, radości i wyzwania związane ze wspólnym zaangażowaniem w rozeznawanie. Ma zawierać nie tylko pozytywne doświadczenia, ale także wydobywać na światło dzienne doświadczenia trudne i negatywne, aby odzwierciedlić rzeczywistość tego, co zostało powiedziane.

Dobrze, aby w informacji zwrotnej po każdym spotkaniu zostały zawarte następujące elementy: Nazwa parafii/wspólnoty/ruchu/stowarzyszenia, data spotkania, liczba uczestników, temat spotkania, wnioski. Celem archiwizacji warto zrobić kilka zdjęć z każdego spotkania. Zebrane informacje w formie elektronicznej należy przesłać na adres: synod@drohiczynska.pl.

Harmonogram:

  • Spotkania synodalne w parafiach, grupach, ruchach i stowarzyszeniach oraz nadsyłanie relacji – do końca maja 2022 r.
  • Przygotowanie i przesłanie syntezy diecezjalnej – do końca czerwca 2022 r.

Struktura i metoda spotkania

STRUKTURA

Spotkanie synodalne może mieć następującą strukturę:

  • Pieśń na rozpoczęcie
  • Wezwanie Ducha Świętego
  • Słuchanie słowa Bożego
  • Rozważanie prowadzącego
  • Dzielenie się własnymi przemyśleniami na temat zagadnień synodalnych w oparciu o usłyszane słowo Boże (w jednej lub w kilku grupach wg metody synodalnej)
  • Sformułowanie i spisanie wniosków
  • Modlitwa wiernych
  • Ojcze nasz
  • Błogosławieństwo
  • Pieśń na zakończenie

Jeśli w spotkaniu bierze udział więcej niż 15 osób spotkanie można zorganizować w ten sposób, że pieśń na rozpoczęcie, modlitwa za Synod, słuchanie i rozważenie słowa Bożego, czas na refleksję osobistą oraz modlitwa wiernych jest częścią wspólną dla wszystkich. Następnie uczestnicy dzielą się na mniejsze, kilkuosobowe grupy. Wypowiedzi w świetle pytań synodalnych prezentują według metody zaprezentowanej poniżej. Na zakończenie każda grupa formułuje i spisuje syntezę. Kapłan moderujący spotkanie w grupie czuwa nad przebiegiem konsultacji oraz dba o sformułowanie podsumowania.

W oznaczonym czasie ponownie wszyscy się spotykają. Liderzy grup pokrótce referują wypracowane przemyślenia. Spotkanie kończy błogosławieństwo.

W przypadku mniejszej liczby, niż 15 osób, nie ma potrzeby dzielenia na grupy.

METODA

Metoda, która pomaga w rozważaniu tematów synodalnych składa się z trzech rund i wymaga dyscypliny czasowej.

W pierwszej rundzie wszyscy uczestnicy mają po 3 min. na wypowiedź i po kolei dzielą się owocami swojej modlitwy i refleksji nad słowem Bożym w świetle pytań związanych z tematem danego spotkania. W tej rundzie nie ma dyskusji, a wszyscy uczestnicy po prostu słuchają w skupieniu siebie nawzajem i zwracają uwagę na to, jak Duch Święty działa w każdym z nich i jaką drogą chce ich poprowadzić. Po zakończonej rundzie wypowiedzi należy dać czas na modlitwę w ciszy (1-2 min.), aby każdy mógł zebrać swoje wewnętrzne poruszenia.

W drugiej rundzie uczestnicy wypowiadając się po kolei (chyba, że ktoś rezygnuje z głosu), mówią, co najbardziej zwróciło ich uwagę w wypowiedziach z pierwszej rundy. Tym razem każdy ma 2 min. na wypowiedź, po czym ponownie następuje modlitwa w ciszy.

Wreszcie w trzeciej rundzie uczestnicy zastanawiają się nad wnioskami. Możliwa jest też krótka dyskusja nad głównymi tezami spotkania. Należy zwrócić uwagę zarówno na nowe spostrzeżenia, jak i kwestie nierozwiązane z przeszłości, podzielić się swoimi doświadczeniami,  zauważyć wzloty i upadki. Zastanowić się, jakie nowe i odświeżające spostrzeżenia mogli zdobyć? Czego nauczyli się o synodalnym sposobie postępowania? W jaki sposób Bóg był obecny i działał w trakcie ich spotkania? Uczestnicy powinni następnie zdecydować, jakie informacje zwrotne chcą przekazać zespołowi organizacyjnemu.

Tematy spotkań

Relacje ze spotkań

Odpowiedzialni i kontakt

Diecezjalna osoba do kontaktu

ks. prał. Tadeusz Syczewski

Diecezjalny Zespół Kontaktowy

Ks. Zbigniew Rostkowski, wikariusz generalny
Ks. Robert Grzybowski, diecezjalny Duszpasterz Nauczycieli
Ks. Piotr Jarosiewicz, dyrektor Wydziału Młodzieży
Ks. Krzysztof Mielnicki, dyrektor Wydziału Katechezy i Szkolnictwa Katolickiego
Ks. Jarosław Błażejak, papieski Misjonarz Miłosierdzia
Ks. Andrzej Witerski, egzorcysta Diecezji Drohiczyńskiej
Ks. Piotr Arbaszewski, dyrektor Wydziału Rodzin
S. Anna Pytka, Salezjanka
Renata Przewoźnik, diecezjalny Moderator Kółek Żywego Różańca
Mateusz Stefaniuk, prezes Zarządu Katolickiego Stowarzyszenia Młodzieży
Katarzyna i Sławomir Ślusarzowie, Para Diecezjalna Domowego Kościoła
Agnieszka Olendzka, katechetka

KONTAKT

Diecezjalny Etap Synodu Biskupów

ul. Kościelna 10
17-312 Drohiczyn

tel.: 85 655 78 08 (centrala)

e-mail: synod@drohiczynska.pl

www: drohiczynska.pl/synod

Podziel się swoją opinią

Prześlij swoją opinię na wybrany temat synodalny

1 + 6 = ?