SYNOD 2021-2023
Wprowadzenie
W październiku 2021 r. został formalnie rozpoczęty przez Ojca Świętego Franciszka Synod Biskupów pod hasłem „Ku Kościołowi synodalnemu: komunia, uczestnictwo, misja”. Instytucja Synodu Biskupów jest znana od Soboru Watykańskiego II i służy prowadzeniu konsultacji i świadczeniu przez biskupów pomocy papieżowi (zob. kan. 342; Konstytucja apostolska „Episcopalis communio” papieża Franciszka z 15 września 2018 r., n. 1). Tym razem Synod Biskupów ma jednak mieć poszerzoną formułę, ma otworzyć się na głos wszystkich wiernych, którzy zechcą się wypowiedzieć. Ma przez to ukazać synodalną naturę Kościoła (zob. Katecheza papieża Franciszka z 18 września 2021 r. wygłoszona do wiernych diecezji rzymskiej), czyli – zgodnie ze znaczeniem greckiego słowa sýnodos – nasze podążanie razem za Chrystusem. Synod będzie więc odbywał się w trzech etapach – diecezjalnym, kontynentalnym i powszechnym. Pierwszy etap (diecezjalny) już trwa i jest ważny nie tylko dlatego, że będzie odpowiedzią na papieskie zaproszenie, ale jest bardzo ważny dla nas, ponieważ mobilizuje nas do wsłuchiwania się w głos Ducha Świętego i słuchania siebie nawzajem, do spotkań, modlitwy i dzielenia się swoim doświadczeniem wiary. Jest szansą na to, by nasze wspólnoty parafialne, nasza diecezja, nasz Kościół, poczuły swój synodalny charakter.
Soborowa eklezjologia wychodzi od stwierdzenia, że „spodobało się Bogu uświęcać i zbawiać ludzi nie pojedynczo, lecz uczynić z nich lud” (LG 9). Tym ludem jest – jak wierzymy – Kościół, który prowadzi dialog ze swoim Bogiem i wspólnie idzie drogą Ewangelii, bo wie, że „nie jest dobrze, aby Kościół stał w miejscu” (Evangelii gaudium, n. 23). Rozumiemy więc, że „synodalność jest szczególnym modus vivendi et operandi Kościoła, Ludu Bożego, który objawia i realizuje swoje istnienie jako communio, kiedy wszyscy jego członkowie idą razem, gromadzą się wspólnie i biorą czynny udział w misji ewangelizacyjnej” (Międzynarodowa Komisja Teologiczna, Synodalność w życiu i misji Kościoła, n. 6). Oczywiście są we wspólnocie Kościoła biskupi, kapłani, osoby konsekrowane i świeckie. Mają oni odmienne powołania i własne zadania, ale wszyscy winni służyć budowaniu Ciała Chrystusowego, jakim jest Kościół. I tak, biskup „jest nauczycielem, gdy obdarzony specjalną pomocą Ducha Świętego, przekazuje wiernym słowo prawdy w imieniu Chrystusa, Głowy i Pasterza. Ale jest także uczniem kiedy, wiedząc, że każdy ochrzczony został obdarzony Duchem Świętym, słucha głosu Chrystusa mówiącego przez cały Lud Boży, czyniąc go nieomylnym in credendo” (Episcopalis communio, n. 5; por. Evangelii gaudium, n. 119).
Ojciec Święty Franciszek podkreśla, że Synod nie ma być parlamentem diecezjalnym, gdzie się bada różne zagadnienia i przegłosowuje papierowe postanowienia, ale ma być naszym wspólnym podróżowaniem, gdzie będziemy słuchać Ducha Świętego i siebie nawzajem. Odwołuje się do Dziejów Apostolskich, nazywając je „podręcznikiem eklezjologii”, ponieważ ukazują one historię wędrowania, które zaczyna się w Jerozolimie, biegnie przez Samarię i Judeę, Syrię, Azję Mniejszą i Grecję, a kończy w Rzymie. Drogę odbywają wspólnie Słowo Boże i ludzie, którzy je przyjmują i okazują posłuszeństwo w wierze. Ta droga rozpoczęta w Dziejach Apostolskich się nie skończyła. Sztafeta przekazywania i przyjmowania wiary (traditio et receptio) trwa nieustannie i my możemy aktywnie się w nią włączyć. Papież, cytując wielkiego kompozytora Gustava Mahlera, podkreśla, że naszym zadaniem jest podtrzymywanie żywego płomienia, a nie strzeżenie popiołów (Katecheza z 18 września 2021 r.). Nie wystarczy zachowawcze „ratowanie” tego, w czym kiedyś płonął ogień, a dziś pozostały już tylko popioły. Duch Święty jest nigdy niegasnącym ogniem, a Kościół synodalny, żywym znakiem danej nam obietnicy, że Duch będzie z nami, że będzie nas prowadził i uświęcał, że będzie pomagał szukać nowych dróg lub odnajdywać drogi zagubione.
Możemy znaleźć w Internecie dużo materiałów na temat Synodu, jego idei, organizacji i terminów poszczególnych faz (np. na stronie: www.synod.org.pl). Chcielibyśmy jednak i my podrzucić trochę praktycznych wskazań i gotowych tekstów do wykorzystania, które są bądź wyciągiem z synodalnego Vademecum, bądź własną propozycją Diecezji Drohiczyńskiej. Ufam, że będą one pomocne przy organizowaniu spotkań synodalnych. Są one dostępne na stronie internetowej: www.drohiczynska.pl/synod
Bardzo proszę naszych Kapłanów, a w szczególności Księży Proboszczów, aby w każdej parafii zorganizowali grupę synodalną, złożoną z co najmniej kilku osób, ale nie większą, niż 15-osobową. Jeśli więcej osób odpowiedziałoby na zaproszenie, trzeba byłoby utworzyć drugą grupę, trzecią itd. Proszę, by Księża Proboszczowie skierowali zaproszenie do członków Rad Parafialnych, działających w parafii wspólnot, ale też innych osób, które chciałyby przybyć, wziąć udział w spotkaniu, modlitwie i dzieleniu się słowem. Wskazane jest odbycie dziesięciu spotkań, a jeśli się to okaże zbyt trudne, przynajmniej trzech (na wybrane tematy spośród dziesięciu). Każdemu spotkaniu winien przewodniczyć Proboszcz, Wikariusz lub inny Kapłan. Proszę także Moderatorów i Asystentów ruchów i wspólnot działających w naszej Diecezji o stworzenie grup ponadparafialnych i włączenie się w proces synodalny. Niech wyznaczeni koordynatorzy parafialni lub ponadparafialni prześlą z każdego spotkania krótką relację do koordynatora diecezjalnego. Czas na spotkania synodalne oraz nadsyłanie relacji trwa do końca maja 2022 r.
Duchowi Świętemu powierzamy Synod i jego owoce, licząc na to, że w pełni ukażą się one po zakończeniu 3 fazy Synodu, ale i teraz, w trakcie trwania spotkań fazy diecezjalnej będziemy mogli doświadczyć błogosławionych skutków naszego otwarcia się na Boże światło i słuchania siebie nawzajem.
Z serca Wam błogosławię
/-/ Bp Piotr Sawczuk
Biskup Drohiczyński