SERPELICE – Parafia Świętych Apostołów Piotra i Pawła

W najstarszych dokumentach miejscowość ta była nazywana: Siepielicze – później Siepielice.

W 1514 roku król Zygmunt I Stary (1506-1548) zatwierdził wójtostwo w Serpelicach Pawłowi Chybowskiemu (1514-po 1540). W 1545 roku wieś Serpelice była własnością królewską i należała do starostwa mielnickiego oraz parafii mielnickich. W przywilejach tych parafii: łacińskiej i greckokatolickiej, potwierdzonych w 1646 roku przez króla Władysława IV Wazę (1632-1648), została wymieniona również wieś Serpelice.

Mieszkańcy wsi obrządku unickiego doznali wiele cierpień w czasie prześladowania Kościoła unickiego. Nic więc dziwnego, iż po wyjściu w dniu 30 kwietnia 1905 roku carskiego edyktu tolerancyjnego przybywali licznie do kościoła w Sarnakach, aby tam wobec ks. Jana Krzewskiego, ówczesnego proboszcza sarnackiego (1900-1918) potwierdzić swoją łączność z Kościołem katolickim i przyjąć obrządek łaciński.

Pierwsza kaplica w Serpelicach, które od 1908 roku należały do parafii Konstantynów, została zbudowana w 1937 roku. Jej poświęcenia w dniu 29 czerwca 1938 roku dokonał ówczesny proboszcz i dziekan (do 1943) z Konstantynowa ks. Aleksander Kornilak (1897-1972). Rok później ks. Czesław Sokołowski (1877-1951), biskup tytularny Pantacomia (4 października 1919 r.) sufragan podlaski (1919-1946), wikariusz kapitulny (1939-1940) i administrator apostolski diecezji podlaskiej (1940-1946), erygował kaplicę publiczną (oratorium publicum), którą obsługiwali duszpasterze z Konstantynowa. Duszpasterstwo przy niej w 1943 roku rozpoczęli księża ze Zgromadzenia Misjonarzy św. Rodziny. W dniu 10 maja tegoż roku wspomniany administrator diecezji podlaskiej otworzył kaplicę publiczną pw. św. Apostołów Piotra i Pawła (obecnie pw. Matki Bożej Anielskiej) oraz oratorium semipublicum dla księży misjonarzy. Od 13 maja 1943 roku pierwszym duszpasterzem został ks. Stefan Szpręga (ur. 1909), który pełnił urząd rektora kaplicy do 1945 roku. W dniu 15 października 1945 roku placówkę duszpasterską w Serpelicach przejęli bracia kapucyni wypędzeni pod koniec wojny z Lubieszowa (Ukraina): o. Anioł Dąbrowa-Dąbrowski (1881-1971), który pełnił funkcję rektora (1945-1948) i br. Bartłomiej Snochowski (1910-1991).

W dniu 18 czerwca 1946 roku odbyło się poświęcenie fundamentów pod nowy kościół, a dnia 10 października tegoż roku ks. Ignacy Świrski (1885-1968), biskup siedlecki czyli podlaski (1946-1968), wyraził zgodę na wzniesienie klasztoru – domu wypoczynkowego Zgromadzenia Braci Mniejszych Kapucynów. Projektantem obecnej świątyni wzniesionej w stylu odrodzenia był wspomniany o. Anioł Dąbrowa-Dąbrowski. Po 170. dniach budowy, czyli w uroczystość św. Apostołów Piotra i Pawła w 1947 roku odbyło się poświęcenie nowej świątyni, któremu przewodniczył ówczesny prowincjał o. Archanioł Brzeziński. Rok później w dniu 15 sierpnia 1948 roku ks. Ignacy Świrski (1885-1968), biskup siedlecki czyli podlaski (1946-1968), powołał tutaj samodzielną filię duszpasterską (cum cura animarum), dołączając do niej jako filię duszpasterską wieś Horoszki Duże. Pierwszym rektorem samodzielnej jednostki kościelnej został o. Zdzisław Gardocki (rek. 1948-1950).

W ramach reorganizacji granic parafii Sarnaki ks. Ignacy Świrski (1885-1968), biskup siedlecki czyli podlaski (1946-1968), z dniem 1 listopada 1948 r. wydzielił mieszkańców wsi Kolonia Zabuże oraz Klepaczew i przyłączył ich do nowo powołanej filii duszpasterskiej w Serpelicach.

Ks. Jan Mazur, biskup siedlecki czyli podlaski (1968-1996), dekretem z dnia 28 października 1988 roku podniósł wspomnianą filię do rangi parafii pw. św. Apostołów Piotra i Pawła. Konsekracji świątyni w dniu 11 maja 1997 roku dokonał ks. Antoni P. Dydycz, biskup drohiczyński.

Do parafialnego kościoła przylega drewniany klasztor kapucyński, zbudowany w latach 1955-1956 przez o. Laurentego Moszczyńskiego (1911-1985), ówczesnego gwardianina (1950-1958). Dom zakonny został erygowany 29 marca 1947 roku przez o. Klemensa z Milwaukee, generała Zakonu Braci Mniejszych Kapucynów (1946-1952).

Kościół w Serpelicach razem z Kalwarią, położona w pobliskim lesie, stanowi w naszej diecezji Sanktuarium Męki Pańskiej zwane Kalwarią Podlaską. Kanoniczna erekcja Kalwarii nastąpiła 20 lutego 1981 roku. W latach 1981-1999 z inicjatywy br. Adama Krajewskiego (1919-2007) i przełożonych oraz wysiłkiem parafian serpelickich, zostały zbudowane w otaczającym lesie stacje drogi krzyżowej, upamiętniające mękę i śmierć Zbawiciela.

Z parafii serpelickiej pochodzi ks. bp dr Antoni Pacyfik Dydycz OFMCap.

Oprac. ks. dr Zbigniew Rostkowski