ROZBITY KAMIEŃ – Parafia Św. Trójcy

Miejscowość Rozbity Kamień pierwotnie nosiła nazwę: Komory a później Rozbicie. Według miejscowej tradycji zmiana nazwy nastąpiła po rozbiciu przez piorun olbrzymiego głazu, służącego kultowi pogańskiemu.

Parafia w Rozbitym Kamieniu została powołana do życia przed 1448 rokiem. W tym bowiem roku dziedzice Komor dwaj bracia Urban i Wojciech sprzedali część gruntów Janowi z Bielan „cum collatura ecclesie”. Wykaz kościołów diecezji łuckiej z lat 1469-1488 wymienia parafię Rozbity Kamień jako jedną z 68. istniejących wówczas na Podlasiu. Pierwszy, drewniany kościół pw. Trójcy Świętej fundował dziedzic Komorowa (Rozbitego Kamienia) szlachetny Andrzej zwany Pukawka. Kolatorem tej świątyni był także jego syn Jakub, który 4 czerwca 1470 roku ofiarował pole z łąką i stawem. W 1456 roku plebanem miejscowym był ks. Mikołaj, który w 1457 roku występował na dokumencie fundacyjnym kościoła w Niecieczy. W latach 1470-1486 plebanem był ks. Adam, a w 1488 roku ks. Stanisław. W 1515 r. Jakub z Wańtuchów z żoną darowali kościołowi w Rozbitym Kamieniu i jego plebanowi ks. Szymonowi pół włóki ziemi w Wańtuchach.

W XVI-XVIII wieku kolatorami kościoła rozbickiego były rodziny: Rozbickich, Wążów, Sikorskich, Wojewódzkich, Kudelskich i Jastrzębskich. Dnia 20 sierpnia 1624 roku ks. Grzegorz Skorupski (zm. 1637), ówczesny proboszcz (ok. 1617-1637) rozpoczął rozbudowę drewnianej świątyni. W latach 1777-1778, kosztem dziedziców Rozbitego Kamienia – Zofii z Wążów (1727-1793) i jej męża Kazimierza Jastrzębskiego (zm. 26 czerwca 1786 r.), sędziego ziemi łukowskiej (1754), zbudowano istniejący do dzisiaj drewniany kościół pw. Trójcy Świętej i św. Mikołaja. Budową kierował ks. Józef Antoni Okniński (zm. 1784), ówczesny proboszcz (1751-1784). Przypuszczalnie była to druga lub trzecia świątynia od początku istnienia parafii. Kościół ten został konsekrowany w dniu 22 sierpnia 1784 r. przez ks. Jana Chryzostoma Kaczkowskiego (1743-1816), biskupa tytularnego Chariopolis (25 czerwca 1781 r.), sufragana łuckiego (1781-1816). Funkcję kolatora kościoła pełnił wówczas syn wspomnianego sędziego łukowskiego, dziedzic Rozbitego Kamienia i wsi Węże – ks. kan. Ignacy Jastrzębski (1759-1824), proboszcz i dziekan węgrowski (1784-1824). Na mocy carskiego ukazu z 14 grudnia 1865 roku część majątku parafialnego została przejęta na rzecz Skarbu Państwa. W 1877 roku dokonano gruntownej restauracji świątyni staraniem ks. Juliana Marcelego Morawskiego (1812-1879), administratora (1845-1847) i proboszcza rozbickiego (1847-1879).

W okresie międzywojennym w 1921 roku powstała myśl budowy nowego kościoła, ale z różnych względów nie doszła do skutku. Dopiero w 1990 roku, na wniosek ks. Tadeusza Zawadzkiego (prob. 1988-1991), został wykonany projekt przez inż. Janusza Nieściora z Łomaz. Wkrótce po objęciu parafii przez ks. mgr. Andrzeja Krupę (prob. w latach 1991-2005) powstał Społeczny Komitet Budowy Kościoła w Rozbitym Kamieniu.

Budowę nowej, murowanej świątyni rozpoczęto wiosną 1992 roku pod kierunkiem wspomnianego ks. Andrzeja Krupy. Prace budowlane nadzorował Eugeniusz Łukasiewicz z Ryk. Dnia 5 czerwca 1993 roku ks. Władysław Jędruszuk (1918-1994), biskup drohiczyński (1991-1994), podpisał akt erekcyjny, a ks. Jan Mazur, biskup siedlecki (1968-1996), poświęcił i wmurował kamień węgielny pod budowę nowego kościoła. Aktu konsekracji w dniu 17 września 1995 r. dokonał Antoni Dydycz, biskup drohiczyński, w obecności ks. Jana Mazura, biskupa siedleckiego czyli podlaskiego (1968-1996) i ks. Wacława Skomoruchy (1915-2001), biskupa pomocniczego z Siedlec (1963-1992).

Obok starego kościoła stoi murowana dzwonnica zbudowana w 1893 roku staraniem ks. Ignacego Głuchowskiego (1841-1928), ówczesnego proboszcza (1880-1921), a także nowa, murowana plebania, zbudowana w latach 1982-1989, staraniem ks. Zenona Pawłowskiego (prob. 1981-1988) i ks. Tadeusza Zawadzkiego (prob. 1988-1991).

Kaplica:
Bielany Jarosławy – Kaplica pw. NMP Królowej Polski, zbudowana została w latach 1984-1985, pod kierunkiem wspomnianego ks. Zenona Pawłowskiego. Kamień węgielny poświęcił 9 sierpnia 1984 roku ks. Jan Mazur, biskup siedlecki czyli podlaski (1968-1996). Kaplica służy wiernym ze wsi: Bielany Jarosławy, Bielany Wąsy, Bielany Żyłaki, Ruciany i Wyszomierz.

Oprac. ks. dr Zbigniew Rostkowski