CHŁOPKÓW – Parafia Narodzenia Najświętszej Maryi Panny

Początki Chłopkowa, zwanego pierwotnie Chłopowo, sięgają XV wieku. Otóż ok. 1450 roku Kazimierz Jagiellończyk, wielki książę litewski (1440-1492), nadał wieś Chłopowo leżącą we włości mielnickiej niejakiemu Mleczce h. Korczak. W 1512 roku król Zygmunt I Stary (1506-1548) nadał wieś Mikołajowi Niemirze zwanemu Grzymalicz h. Gozdawa (zm. 1533), staroście – namiestnikowi mielnickiemu (1499-1533) i drohickiemu (1516-1519), marszałkowi hospodarskiemu (1510-1533). Potomkowie Mikołaja – Niemirowie herbu Gozdawa byli właścicielami wsi w XVI i XVII w.

Okoliczności powstania unickiej parafii pw. Wniebowzięcia NMP w Chłopkowie nie są bliżej znane. Niektórzy twierdzą, że fundatorem pierwszej cerkwi (unickiej?) na przełomie XVI i XVII w. był Mikołaj Kiszka h. Dąbrowa (ok. 1565-1620), starosta drohicki (1588-1620). W 1611 roku dziedzicem tych dóbr został Wojciech Niemira h. Gozdawa (zm. przed 2 lutego 1625 r.), stolnik podlaski (1603-1611) i starosta mielnicki (1611-1617).

Pierwsza cerkiew spłonęła w 1702 roku od uderzenia pioruna. Kolejna unicka świątynia pw. Wniebowzięcia NMP została wzniesiona w 1704 roku. Jej kolatorem w 1726 roku był Karol Józef Hiacynt Sedlnicki h. Odrowąż (1703-1761), podkoniuszy litewski (1731-1736), starosta mielnicki (1732-1738) i wojewoda podlaski (1738-1745). W 1775 roku terytorium parafii znacznie zmalało, ponieważ kilka wsi, gdzie mieszkali łacinnicy, zostało przyłączonych do parafii Sarnaki (Lipno, Rzewuski/Rzewuszki, Grzybów, Chlebczyn, Płosków, Terlików, Binduga, Klimczyska/Klimczyce, Chybów, Kuczki/Kózki). W 1786 roku wzniesiono w Chłopkowie kolejną unicką świątynię pw. Wniebowzięcia NMP, której poświęcenie odbyło się w 1787 roku. Jej fundusze w 1790 roku określił ówczesny dziedzic Hruszniewa i Chłopkowa – Kajetan Antoni Kuczyński (1755-1811), podczaszy (1782-1790) i stolnik mielnicki (1790-1791). W 1797 roku do parafii chłopkowskiej zostały dołączone dwie wsie z parafii mielnickiej: Mierzwice i Hołowczyce.

Po kasacie unii parafia greckokatolicka w Chłopkowie w 1875 roku została zamieniona na prawosławną. W 1890 roku z nakazu władz carskich rozebrano dotychczasową drewnianą świątynię. Na jej miejscu w tymże roku wzniesiono – staraniem duchowieństwa prawosławnego – nową, murowaną cerkiew w stylu bizantyjskim. Na mocy rozporządzenia nr 65 z dnia 11 grudnia 1918 roku, wydanego przez ks. Henryka Przeździeckiego (1873-1939), biskupa siedleckiego czyli podlaskiego (1918-1939), świątynia w Chłopkowie została rewindykowana katolikom i rekoncyliowana. Tego aktu w dniu 26 grudnia 1918 roku dokonał ks. Józef Kocięcki (ur. 19 stycznia 1874 r.), proboszcz parafii Górki (1918-1924) i dziekan dekanatu góreckiego (od 1918).

Dekretem z dnia 27 marca 1920 roku wspomniany ks. bp Henryk Przeździecki wznowił w Chłopkowie w dniu 15 kwietnia 1920 roku istnienie parafii katolickiej obrządku łacińskiego. Pierwszym administratorem parafii Wniebowzięcia NMP i św. Mikołaja został mianowany ks. Zygmunt Urban (adm. 1920-1921).

W czasie II wojny światowej kościół został ograbiony przez wojska niemieckie.

Obok kościoła stoi nowa, murowana plebania zbudowana w latach 1994-1995, staraniem ks. mgr. Andrzeja Jakubowicza, proboszcza chłopkowskiego (1992-1999).

Oprac. ks. dr Zbigniew Rostkowski