Teologia sakramentu
- Chrzest nazywany jest pierwszym sakramentem wtajemniczenia. Chrzcić oznacza „zanurzać” w wodzie. Kto jest ochrzczony, zostaje zanurzony w śmierci Chrystusa, z której powstaje przez zmartwychwstanie z Nim jako „nowe stworzenie” (2 Kor 5,17). Określany jest także jako „obmycie odradzające i odnawiające w Duchu Świętym”(Tt 3,5) i „oświecenie”, ponieważ ochrzczony staje się „synem światłości” (Ef 5,8).
- Istotny obrzęd tego sakramentu polega na polaniu głowy kandydata wodą lub zanurzeniu go w wodzie z równoczesnym wezwaniem Trójcy Świętej, to znaczy Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
- Zdolny do przyjęcia chrztu jest każdy człowiek, jeszcze nie ochrzczony. Dzieci, rodząc się ze skażoną grzechem pierworodnym naturą, potrzebują nowego narodzenia w chrzcie, aby zostały wyzwolone z mocy ciemności i przeniesione do Królestwa wolności dzieci Bożych.
- Od każdego przyjmującego chrzest żąda się wyznania wiary, wypowiedzianego osobiście w przypadku osoby dorosłej, lub przez rodziców i Kościół w przypadku dziecka. Rodzice chrzestni i cała wspólnota kościelna również ponoszą częściowo odpowiedzialność za przygotowanie do chrztu (katechumenat), jak i za rozwój wiary i zachowanie łaski otrzymanej na chrzcie.
- Zwyczajnym szafarzem chrztu jest biskup i prezbiter oraz diakon. W razie konieczności może ochrzcić każda osoba, pod warunkiem że chce uczynić to, co czyni Kościół, gdy chrzci. Polewa wodą głowę kandydata i wymawia trynitarną formułę chrzcielną: „N. (wypowiada imię dziecka) ja ciebie chrzczę w imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego”.
- Chrzest odpuszcza grzech pierworodny, wszystkie grzechy osobiste, a także wszelkie kary za grzech; przez łaskę uświęcającą, łaskę usprawiedliwienia daje uczestnictwo w Boskim życiu Trójcy Świętej, jednocząc z Chrystusem i włączając w Jego Kościół; daje uczestnictwo w kapłaństwie Chrystusa i stanowi podstawę wspólnoty między wszystkimi chrześcijanami; obdarowuje cnotami teologalnymi i darami Ducha Świętego. Ochrzczony przynależy na zawsze do Chrystusa: zostaje opieczętowany niezatartym duchowym znamieniem.
Por. Kompendium Katechizmu Kościoła Katolickiego 252-264.
Kodeks Prawa Kanonicznego
Kan. 849 – Chrzest, brama sakramentów, konieczny do zbawienia przez rzeczywiste lub zamierzone przyjęcie, który uwalnia ludzi od grzechów, odradza ich jako dzieci Boże i przez upodobnienie do Chrystusa niezniszczalnym charakterem włącza ich do Kościoła, jest ważnie udzielany jedynie przez obmycie w prawdziwej wodzie z zastosowaniem koniecznej formy słownej.
Kan. 850 – Chrztu udziela się z zachowaniem obrzędu przepisanego w zatwierdzonych księgach liturgicznych, poza przypadkiem naglącej konieczności, kiedy należy zastosować tylko to, co jest wymagane do ważności sakramentu.
Kan. 851 – Sprawowanie chrztu powinno być odpowiednio przygotowane, dlatego:
1° dorosły zamierzający przyjąć chrzest winien być dopuszczony do katechumenatu i wedle możności przez różne stopnie doprowadzony do wtajemniczenia sakramentalnego, zgodnie z obrzędem wtajemniczenia przystosowanym przez Konferencję Episkopatu oraz ze szczegółowymi przepisami przez nią wydanymi;
2° rodzice dziecka chrzczonego, jak również chrzestni, powinni być należycie pouczeni o znaczeniu tego sakramentu i o związanych z nim obowiązkach. Proboszcz winien osobiście lub przez innych zatroszczyć się, ażeby rodziców właściwie przygotować pasterskimi pouczeniami a także wspólną modlitwą, zbierając razem po kilka rodzin oraz, gdy to możliwe, składając im wizytę.
Kan. 852 – § 1. Przepisy zawarte w kanonach o chrzcie dorosłych stosuje się do wszystkich, którzy po wyjściu z dzieciństwa osiągnęli używanie rozumu.
§ 2. Z dzieckiem zrównany jest, gdy chodzi o chrzest, także ten, kto nie jest świadomy swego działania.
Kan. 853 – Poza wypadkiem konieczności, woda używana przy udzielaniu chrztu powinna być poświęcona, zgodnie z przepisami ksiąg liturgicznych.
Kan. 854 – Chrztu udziela się bądź przez zanurzenie, bądź przez polanie, z zachowaniem przepisów wydanych przez Konferencję Episkopatu.
Kan. 855 – Rodzice, chrzestni i proboszcz powinni troszczyć się, by nie nadawać imienia obcego duchowi chrześcijańskiemu.
Kan. 856 – Chociaż chrzest może być udzielany w jakimkolwiek dniu, jednak zaleca się, aby z zasady był udzielany w niedzielę albo wedle możności w wigilię paschalną.
Kan. 857 – § 1. Poza wypadkiem konieczności, właściwym miejscem chrztu jest kościół lub kaplica.
§ 2. Należy uważać za regułę, że dorosły ma przyjmować chrzest we własnym kościele parafialnym, dziecko zaś w kościele parafialnym jego rodziców, chyba że co innego doradza słuszna przyczyna.
Kan. 858 – § 1. Każdy kościół parafialny powinien mieć chrzcielnicę, z zachowaniem łącznego prawa nabytego już przez inne kościoły.
§ 2. Ordynariusz miejsca, wysłuchawszy zdania proboszcza, może dla wygody wiernych zezwolić lub nakazać, ażeby chrzcielnica była także w innym kościele lub kaplicy na terenie parafii.
Kan. 859 – Jeśli kandydat do chrztu, ze względu na odległość lub inne okoliczności, nie może bez poważnej niedogodności przybyć lub być przyniesiony do kościoła parafialnego albo innego kościoła lub kaplicy, o których w kan. 858, § 2, chrztu można i trzeba udzielić w innym bliżej położonym kościele lub kaplicy albo nawet w innym odpowiednim miejscu.
Kan. 860 – § 1. Poza wypadkiem konieczności, chrztu nie należy udzielać w domach prywatnych, chyba że ordynariusz miejsca zezwoli na to dla poważnej przyczyny.
§ 2. Jeśli biskup diecezjalny nie zarządzi inaczej, chrztu nie należy udzielać w szpitalach, chyba że zmusza do tego konieczność lub inna racja duszpasterska.
Kan. 861 – § 1. Zwyczajnym szafarzem chrztu jest biskup, prezbiter i diakon, z zachowaniem przepisu kan. 530, n. 1.
§ 2. Gdy szafarz zwyczajny jest nieobecny lub ma przeszkodę, chrztu godziwie udziela katecheta albo inna osoba wyznaczona do tej funkcji przez ordynariusza miejsca, a w wypadku konieczności każdy człowiek, mający właściwą intencję. Duszpasterze, zwłaszcza zaś proboszcz, powinni zatroszczyć się o to, aby wierni zostali pouczeni o prawidłowym udzielaniu chrztu.
Kan. 862 – Poza wypadkiem konieczności, nie wolno nikomu bez odpowiedniego zezwolenia udzielać chrztu na obcym terytorium, nawet swoim podwładnym.
Kan. 863 – O chrzcie dorosłych, przynajmniej tych, którzy ukończyli czternasty rok życia, powinien być powiadomiony biskup diecezjalny, ażeby, jeśli uzna to za wskazane, sam udzielił chrztu.
Kan. 864 – Zdatnym do przyjęcia chrztu jest każdy człowiek, jeszcze nie ochrzczony.
Kan. 865 – § 1. Aby dorosły mógł być ochrzczony, powinien wyrazić wolę przyjęcia chrztu, być odpowiednio pouczony o prawdach wiary i obowiązkach chrześcijańskich oraz przejść praktykę życia chrześcijańskiego w katechumenacie. Ma być również pouczony o konieczności żalu za grzechy.
§ 2. Dorosły, znajdujący się w niebezpieczeństwie śmierci, może być ochrzczony, jeśli mając jakąś znajomość głównych prawd wiary, ujawni w jakikolwiek sposób intencję przyjęcia chrztu i przyrzeknie, że będzie zachowywał nakazy chrześcijańskiej religii.
Kan. 866 – Jeśli tylko nie stoi na przeszkodzie poważna racja, dorosły przyjmujący chrzest powinien być zaraz bierzmowany i uczestniczyć w Eucharystii, przyjmując także Komunię świętą.
Kan. 867 – § 1. Rodzice mają obowiązek troszczyć się, ażeby ich dzieci zostały ochrzczone w pierwszych tygodniach; możliwie najszybciej po urodzeniu, a nawet jeszcze przed nim powinni się udać do proboszcza, by prosić o sakrament dla dziecka i odpowiednio do niego się przygotować.
§ 2. Jeśli dziecko znajduje się w niebezpieczeństwie śmierci, powinno być natychmiast ochrzczone.
Kan. 868 – § 1. Do godziwego ochrzczenia dziecka wymaga się:
1° aby zgodzili się rodzice lub przynajmniej jedno z nich, lub ci, którzy prawnie ich zastępują;
2° aby istniała uzasadniona nadzieja, że dziecko będzie wychowane po katolicku; jeśli jej zupełnie nie ma, chrzest należy odłożyć zgodnie z postanowieniami prawa partykularnego, powiadamiając rodziców o przyczynie.
§ 2. Dziecko rodziców katolickich, a nawet i niekatolickich, znajdujące się w niebezpieczeństwie śmierci, jest godziwie chrzczone, nawet wbrew woli rodziców.
Kan. 869 – § 1. W razie wątpliwości, czy ktoś został ochrzczony albo czy chrzest był ważnie udzielony, istniejącej mimo przeprowadzenia rzetelnych badań w tej sprawie, chrztu należy udzielić warunkowo.
§ 2. Ochrzczeni we wspólnocie kościelnej niekatolickiej nie powinni być chrzczeni warunkowo, chyba że po zbadaniu materii i formy zastosowanych przy udzielaniu tego chrztu, jak również intencji ochrzczonego jako dorosłego, oraz szafarza chrztu, pozostaje uzasadniona wątpliwość co do ważności chrztu.
§ 3. Jeśli w wypadkach, o których w §§ 1 i 2, pozostaje wątpliwe udzielenie lub ważność chrztu, przed jego udzieleniem dorosłemu należy wyjaśnić naukę o sakramencie chrztu oraz przedstawić mu, albo – jeśli chodzi o dziecko – jego rodzicom powody wątpliwej ważności udzielonego chrztu.
Kan. 870 – Dziecko podrzucone lub znalezione, jeśli po dokładnym zbadaniu nie ustali się jego chrztu, należy ochrzcić.
Kan. 871 – Płody poronione, jeśli żyją, należy, jeśli to możliwe, chrzcić.
Kan. 872 – Przyjmujący chrzest powinien mieć, jeśli to możliwe, chrzestnego. Ma on dorosłemu towarzyszyć w chrześcijańskim wtajemniczeniu, a dziecko wraz z rodzicami przedstawiać do chrztu oraz pomagać, żeby ochrzczony prowadził życie chrześcijańskie odpowiadające przyjętemu sakramentowi i wypełniał wiernie złączone z nim obowiązki.
Kan. 873 – Należy wybrać jednego tylko chrzestnego lub chrzestną, albo dwoje chrzestnych.
Kan. 874 – § 1. Do przyjęcia zadania chrzestnego może być dopuszczony ten, kto:
1° jest wyznaczony przez przyjmującego chrzest albo przez jego rodziców, albo przez tego, kto ich zastępuje, a gdy tych nie ma, przez proboszcza lub szafarza chrztu, i posiada wymagane do tego kwalifikacje oraz intencję pełnienia tego zadania;
2° ukończył szesnaście lat, chyba że biskup diecezjalny określił inny wiek albo proboszcz lub szafarz jest zdania, że słuszna przyczyna zaleca dopuszczenie wyjątku;
3° jest katolikiem, bierzmowanym i przyjął już sakrament Najświętszej Eucharystii oraz prowadzi życie zgodne z wiarą i odpowiadające funkcji, jaką ma pełnić;
4° jest wolny od jakiejkolwiek kary kanonicznej, zgodnie z prawem wymierzonej lub deklarowanej;
5° nie jest ojcem lub matką przyjmującego chrzest.
§ 2. Ochrzczony, należący do niekatolickiej wspólnoty kościelnej, może być dopuszczony tylko razem z chrzestnym katolikiem i to jedynie jako świadek chrztu.
Kan. 875 – Udzielający chrztu powinien zatroszczyć się, jeśli nie ma chrzestnego, ażeby był przynajmniej jeden świadek, który by mógł stwierdzić udzielenie chrztu.
Kan. 876 – Do udowodnienia chrztu, jeśli to nie przynosi nikomu szkody, wystarczy oświadczenie jednego wiarygodnego świadka albo przysięga samego ochrzczonego, gdy przyjmował chrzest jako dorosły.
Kan. 877 – § 1. Proboszcz miejsca udzielenia chrztu powinien bezzwłocznie i dokładnie zapisać w księdze ochrzczonych nazwisko ochrzczonego, czyniąc wzmiankę o szafarzu, rodzicach, chrzestnych oraz o świadkach, jeśli występują, jak również o miejscu i dacie udzielonego chrztu, podając również datę i miejsce urodzenia.
§ 2. Jeśli idzie o dziecko zrodzone z matki niezamężnej, należy wpisać nazwisko matki, gdy fakt jej macierzyństwa jest publicznie stwierdzony albo ona sama z własnej woli o to prosi na piśmie lub wobec dwóch świadków. Należy wpisać także nazwisko ojca, gdy jego ojcostwo potwierdza jakiś dokument publiczny, albo oświadczenie złożone przez niego wobec proboszcza i dwóch świadków. W pozostałych wypadkach wpisuje się ochrzczonego, bez żadnej wzmianki o ojcu lub rodzicach.
§ 3. W wypadku dziecka adoptowanego należy wpisać nazwiska adoptujących oraz – przynajmniej jeśli tak czyni się w akcie cywilnym regionu – nazwiska rodziców naturalnych, zgodnie z §§ 1 i 2, przy uwzględnieniu przepisów Konferencji Episkopatu.
Kan. 878 – Jeśli chrzest nie był udzielony przez proboszcza ani też w jego obecności, wtedy szafarz chrztu, kimkolwiek jest, ma obowiązek powiadomić proboszcza parafii, na terenie której udzielono chrztu, aby mógł zapisać chrzest, zgodnie z kan. 877, § 1.
Przygotowanie
- Odpowiednio wcześniej rodzice lub opiekunowie prawni zgłaszają w kancelarii parafialnej chęć ochrzczenia dziecka. Przynoszą ze sobą dowody osobiste oraz skrócony odpis aktu urodzenia dziecka.
- W myśl Kan. 857 Kodeksu Prawa Kanonicznego dziecko powinno być ochrzczone w kościele parafialnym jego rodziców. Jeśli w sytuacji wyjątkowej chrzest ma się odbyć w innym miejscu, potrzebna jest zgoda swojego ks. proboszcza.
- Rodzicem chrzestnym może być ten, kto:
- został wyznaczony przez przyjmującego chrzest albo przez jego rodziców, albo przez tego, kto ich zastępuje, a gdy go nie ma, przez proboszcza lub szafarza chrztu i ma wymagane kwalifikacje oraz intencję pełnienia tego zadania;
- jest wystarczająco dojrzały do pełnienia tego zadania, to znaczy ukończył szesnaście lat, chyba że proboszcz lub szafarz ze słusznej przyczyny dopuszcza wyjątek;
- przyjął trzy sakramenty wtajemniczenia: chrzest, bierzmowanie i Eucharystię oraz prowadzi życie zgodne z wiarą i z zadaniem, jakie ma pełnić;
- nie jest ojcem ani matką przyjmującego chrzest;
- należy do Kościoła katolickiego i prawo nie zabrania mu pełnienia zadań chrzestnego.
- Chrzestnym może być osoba wyznania prawosławnego
- Jeżeli rodzice przyjmującego chrzest wyrażą takie życzenie, obok chrzestnego (katolika lub prawosławnego) można dopuścić jako świadka chrztu człowieka nienależącego do wspólnoty katolickiej lub mającego nieuregulowany stosunek do Kościoła Katolickiego (niewierzący, niepraktykujący…).
- Jeśli rodzice chrzestni mieszkają na terenie innej parafii, potrzebne jest odpowiednie zaświadczenie z parafii zamieszkania.
- Duszpasterz informuje o sposobie przygotowania rodziców i rodziców chrzestnych do uroczystości chrztu świętego. Jest to zazwyczaj jedna katecheza przygotowująca.
- W wyznaczeniu daty chrztu należy uszanować zwyczaje danej parafii. Zasadniczo nie udziela się chrztu w okresie Wielkiego Postu. Odstępstwem od tej zasady są sytuacje wyjątkowe (np. wątłe zdrowie dziecka).
- Przed chrztem rodzice oraz rodzice chrzestni powinni przystąpić do sakramentu pokuty, co jest poświadczone podpisem spowiednika. Z tego obowiązku zwolnieni są rodzice żyjący w związku niesakramentalnym.
- W związku z udzieleniem sakramentu w księgach metrykalnych zostaje sporządzony akt chrztu, który podpisują rodzice i rodzice chrzestni.
- Na ceremonię chrzcielną należy przygotować świecę chrzcielną oraz białą szatę dla dziecka.
Więcej informacji na temat chrztu:
Dokumenty
- Dowody osobiste rodziców lub prawnych opiekunów
- Odpis skrócony aktu urodzenia dziecka
- Jeśli chrzest odbywa się poza parafią zamieszkania – pisemna zgoda swojego ks. Proboszcza
- Jeśli rodzice chrzestni pochodzą z innej parafii – odpowiednie zaświadczenie rodziców chrzestnych
- Potwierdzenie przystąpienia do sakramenty pokuty rodziców i rodziców chrzestnych
Obrzęd sakramentu
CHRZEST JEDNEGO DZIECKA POZA MSZĄ ŚWIĘTĄ
OBRZĘD PRZYJĘCIA DZIECKA
Chrztu udziela się, o ile to możliwe, w niedzielę, ponieważ wtedy Kościół obchodzi Misterium Paschalne, w obecności i przy czynnym udziale wiernych, przynajmniej krewnych, bliskich i znajomych.
Ojciec i matka razem z chrzestnymi powinni przedstawić dziecko Kościołowi celem udzielenia chrztu.
Kapłan lub diakon ubrany w albę lub komżę i stułę, albo ponadto w kapę koloru białego udaje się razem z asystą do drzwi kościoła lub do tego miejsca, gdzie są zgromadzeni rodzice i chrzestni z dzieckiem do chrztu. W tym czasie, o ile to możliwe, lud śpiewa stosowny psalm lub pieśń.
Celebrans wita obecnych, zwłaszcza rodziców i chrzestnych, wspominając w krótkich słowach o radości, z jaką przyjęli dziecko; jest ono darem Boga, który jest źródłem wszelkiego życia i który chce teraz obdarzyć to dziecko swoim życiem łaski.
Celebrans pyta najpierw rodziców:
Celebrans: Drodzy rodzice, jakie imię wybraliście dla swojego dziecka?
Rodzice: N.
Celebrans: O co prosicie Kościół Boży dla N.?
Rodzice: O chrzest.
W powyższym dialogu celebrans może użyć innych słów. Na drugie pytanie rodzice mogą odpowiedzieć innymi słowami, np.: O wiarę, lub: O łaskę Chrystusa, lub: O przyjęcie do Kościoła, lub: O życie wieczne.
Wtedy celebrans zwraca się do rodziców tymi lub podobnymi słowami:
Drodzy rodzice, prosząc o chrzest dla waszego dziecka, przyjmujecie na siebie obowiązek wychowania go w wierze, aby zachowując Boże przykazania, miłowało Boga i bliźniego, jak nas nauczył Jezus Chrystus. Czy jesteście świadomi tego obowiązku?
Rodzice: Tak albo: Jesteśmy tego świadomi.
Następnie zwracając się do chrzestnych (chrzestnego, chrzestnej) celebrans pyta ich w ten lub podobny sposób:
A wy, drodzy chrzestni, czy jesteście gotowi (czy jesteś gotowy, gotowa) pomagać rodzicom tego dziecka w wypełnianiu ich obowiązku?
Chrzestni odpowiadają: Jesteśmy gotowi (jestem gotowy, gotowa).
Celebrans mówi dalej:
N., wspólnota chrześcijańska przyjmuje cię z wielką radością. W imieniu tej wspólnoty znaczę cię znakiem krzyża. Po mnie wy, rodzice i chrzestni, naznaczcie wasze dziecko znakiem Jezusa Chrystusa, naszego Zbawiciela.
I w milczeniu kreśli znak krzyża na czole dziecka. Potem czynią to rodzice i chrzestni.
Celebrans zaprasza rodziców i chrzestnych oraz wszystkich obecnych do udziału w liturgii słowa Bożego. Jeśli okoliczności pozwalają, należy do miejsca przewidzianego na tę liturgię udać się procesjonalnie ze śpiewem.
LITURGIA SŁOWA BOŻEGO
CZYTANIA BIBLIJNE
Czyta się jedną lub dwie z perykopy. W tym czasie wszyscy mogą siedzieć. Można wybrać inne perykopy, zgodnie z życzeniem rodziców lub odpowiednie dla ich duchowego pożytku. Pomiędzy czytaniami można śpiewać psalmy responsoryjne i wersety.
HOMILIA
Następnie celebrans wygłasza krótką homilię wyjaśniając przeczytany tekst i wprowadzając obecnych w głębsze zrozumienie tajemnicy chrztu; zachęca przede wszystkim rodziców i chrzestnych, by ochotnie podjęli obowiązek wynikający z tego sakramentu.
CICHA MODLITWA
Po homilii lub po litanii, lub nawet w przerwie między wezwaniami litanii zaleca się chwilę ciszy na osobistą modlitwę zebranych, do której celebrans zachęca. Potem może nastąpić odpowiedni śpiew.
MODLITWA POWSZECHNA
Następuje modlitwa powszechna. Należy wybrać jedną z podanych formuł. Można swobodnie wybierać elementy z różnych formuł modlitwy powszechnej albo dołączyć nowe, bardziej dostosowane do szczególnych potrzeb rodziny, należy jednak zachować jedność stylu w całej formule. Zawsze należy zakończyć ją wezwaniami do Świętych.
Następnie celebrans razem z obecnymi wzywa wstawiennictwa Świętych.
Święta Maryjo, Matko Boża, módl się za nami.
Święty Janie Chrzcicielu, módl się za nami.
Święty Józefie, módl się za nami.
Święci Piotrze i Pawle, módl się za nami.
Wypada dodać imiona innych Świętych, zwłaszcza patronów dziecka, kościoła lub miejscowości. Ostatnie wezwanie brzmi:
Wszyscy Święci i Święte Boże, módlcie się za nami.
MODLITWA Z EGZORCYZMEM I WŁOŻENIE RĘKI
Po zakończeniu wezwań do Świętych celebrans mówi:
Wszechmogący, wieczny Boże, Ty posłałeś na świat swojego Syna, aby oddalił od nas moc szatana, ducha nieprawości, a człowieka wyrwanego z ciemności przeniósł do przedziwnego królestwa Twojej światłości; pokornie Cię błagamy, abyś to dziecko uwolnił od grzechu pierworodnego, uczynił je swoją świątynią i mieszkaniem Ducha Świętego. Przez Chrystusa, Pana naszego.
Wszyscy: Amen.
Inna formuła modlitwy z egzorcyzmem:
Panie, Boże wszechmogący, Ty posłałeś swojego jedynego Syna, aby człowieka poddanego niewoli grzechu obdarzyć wolnością Twoich dzieci, Ty wiesz, że to dziecko będzie narażone na pokusy tego świata i będzie musiało walczyć przeciwko zasadzkom szatana. Pokornie Cię prosimy, uwolnij je od zmazy grzechu pierworodnego mocą Męki i Zmartwychwstania Twojego Syna, umocnij Jego łaską i strzeż nieustannie na drodze życia. Przez Chrystusa, Pana naszego.
Wszyscy: Amen.
Opuszcza się namaszczenie olejem katechumenów.
Celebrans mówi:
Niech cię broni moc Chrystusa Zbawiciela, który żyje i króluje na wieki wieków.
Wszyscy: Amen.
Po czym celebrans w milczeniu kładzie rękę na dziecku.
Następnie wszyscy udają się do chrzcielnicy lub do prezbiterium, jeśli chrztu tam się udziela.
LITURGIA SAKRAMENTU
Po przyjściu do chrzcielnicy celebrans w krótkich słowach przypomina uczestnikom postanowienie Boga, który chciał duszę i ciało człowieka uświęcić przez wodę. Może to powiedzieć w następujący sposób:
Módlmy się, aby Bóg wszechmogący obdarzył to dziecko nowym życiem z wody i z Ducha Świętego.
Albo:
Wiecie, że Bóg obdarzył wierzących swoim życiem przez święty znak wody. Skierujmy więc do Niego nasze myśli i módlmy się jednym sercem, aby ze źródła chrzcielnego zechciał wylać swoją łaskę na to wybrane dziecko.
POŚWIĘCENIE WODY ALBO MODLITWA DZIĘKCZYNNA NAD WODĄ
WYRZECZENIE SIĘ ZŁA
Celebrans przemawia do rodziców i chrzestnych:
Drodzy rodzice i chrzestni, przyniesione przez was dziecko przez sakrament chrztu od miłującego Boga otrzyma nowe życie z wody i z Ducha Świętego. Starajcie się wychować je w wierze tak, aby zachować w nim to Boże życie od skażenia grzechem i umożliwić jego ustawiczny rozwój. Jeśli więc, kierując się wiarą, jesteście gotowi podjąć się tego zadania, to wspominając swój własny chrzest, wyrzeknijcie się grzechu i wyznajcie wiarę w Jezusa Chrystusa. Jest to wiara Kościoła, w której wasze dziecko otrzymuje chrzest.
Potem ich pyta:
Celebrans: Czy wyrzekacie się grzechu, aby żyć w wolności dzieci Bożych?
Rodzice i chrzestni: Wyrzekamy się.
Celebrans: Czy wyrzekacie się wszystkiego, co prowadzi do zła, aby was grzech nie opanował?
Rodzice i chrzestni: Wyrzekamy się.
Celebrans: Czy wyrzekacie się szatana, który jest głównym sprawcą grzechu?
Rodzice i chrzestni: Wyrzekamy się.
WYZNANIE WIARY
Następnie celebrans przyjmuje od rodziców i chrzestnych potrójne wyznanie wiary:
Celebrans: Czy wierzycie w Boga, Ojca wszechmogącego, Stworzyciela nieba i ziemi?
Rodzice i chrzestni: Wierzymy.
Celebrans: Czy wierzycie w Jezusa Chrystusa, Jego Syna jedynego, a naszego Pana, narodzonego z Maryi Dziewicy, umęczonego i pogrzebanego, który powstał z martwych i zasiada po prawicy Ojca?
Rodzice i chrzestni: Wierzymy.
Celebrans: Czy wierzycie w Ducha Świętego, święty Kościół powszechny, obcowanie Świętych, odpuszczenie grzechów, zmartwychwstanie ciała i życie wieczne?
Rodzice i chrzestni: Wierzymy.
Celebrans: Taka jest nasza wiara. Taka jest wiara Kościoła, której wyznawanie jest naszą chlubą, w Chrystusie Jezusie, Panu naszym.
Wszyscy: Amen.
Zamiast tej formuły można użyć innej, stosownie do potrzeb. Można także zaśpiewać odpowiednią pieśń, w której by wspólnota zgromadzonych jednogłośnie wyraziła swoją wiarę.
CHRZEST
Celebrans zaprasza rodzinę, aby podeszła do chrzcielnicy, i pyta rodziców i chrzestnych:
Celebrans: Czy chcecie, aby N. otrzymał(a) chrzest w wierze Kościoła, którą przed chwilą wspólnie wyznaliśmy?
Rodzice i chrzestni: Chcemy.
Teraz celebrans chrzci dziecko, mówiąc:
N., JA CIEBIE CHRZCZĘ W IMIĘ OJCA
zanurza dziecko lub polewa je wodą po raz pierwszy,
I SYNA,
zanurza, lub polewa je wodą po raz drugi,
I DUCHA ŚWIĘTEGO.
zanurza lub polewa je wodą po raz trzeci.
Wypada, aby po chrzcie dziecka uczestnicy wypowiadali lub śpiewali krótka aklamację:
Chwała Ojcu i Synowi, i Duchowi Świętemu. Jak była na początku, teraz i zawsze, i na wieki wieków. Amen.
Jeśli udziela się chrztu przez polanie woda, wypada, aby dziecko trzymała do chrztu matka lub ojciec. Jednakże tam, gdzie wydaje się słuszne zachować dotychczasowy zwyczaj, dziecko może trzymać chrzestna lub chrzestny. Oni też powinni podnieść dziecko z wody, jeśli chrztu udziela się przez zanurzenie.
OBRZĘDY WYJAŚNIAJĄCE
NAMASZCZENIE KRZYŻMEM ŚWIĘTYM
Celebrans mówi:
Bóg wszechmogący, Ojciec naszego Pana, Jezusa Chrystusa, który cię uwolnił od grzechu i odrodził z wody i z Ducha Świętego, On sam namaszcza ciebie krzyżmem zbawienia, abyś włączony(a) do ludu Bożego, wytrwał(a) w jedności z Chrystusem Kapłanem, Prorokiem i Królem na życie wieczne.
Wszyscy: Amen.
Potem celebrans w milczeniu namaszcza dziecko krzyżmem św. na szczycie głowy.
WŁOŻENIE BIAŁEJ SZATY
Celebrans mówi:
N., stałeś(aś) się nowym stworzeniem i przyoblekłeś(aś) się w Chrystusa, dlatego otrzymujesz białą szatę. Niech twoi bliscy słowem i przykładem pomagają ci zachować godność dziecka Bożego, nieskalaną aż po życie wieczne.
Wszyscy: Amen.
Nakłada się dziecku białą szatę, inny kolor nie jest dozwolony. Jest wskazane, aby taką szatę przynosiły same rodziny.
WRĘCZENIE ZAPALONEJ ŚWIECY
Celebrans bierze świecę paschalną i mówi:
Przyjmijcie światło Chrystusa.
Przedstawiciel rodziny (np. ojciec lub chrzestny) zapala świecę dziecka od świecy paschalnej.
Celebrans może podać świecę zapaloną od paschału mówiąc:
Przyjmijcie światło Chrystusa.
Potem celebrans mówi:
Podtrzymywanie tego światła powierza się wam, rodzice i chrzestni, aby wasze dziecko, oświecone przez Chrystusa, postępowało zawsze jak dziecko światłości, a trwając w wierze, mogło wyjść na spotkanie przychodzącego Pana razem z wszystkimi Świętymi w niebie.
Jeżeli podczas udzielania chrztu dziecko trzymali chrzestni, przekazują je matce.
ZAKOŃCZENIE OBRZĘDU PROCESJA DO OŁTARZA
Jeżeli chrztu udzielono poza prezbiterium, odbywa się teraz procesja do ołtarza, w czasie której niesie się zapaloną świecę ochrzczonego dziecka. Wypadałoby wtedy śpiewać pieśń o chrzcie świętym, np.:
Wy wszyscy, którzy zostaliście ochrzczeni w Chrystusie, przyoblekliście się w Chrystusa. Alleluja, alleluja.
MODLITWA PAŃSKA
Celebrans stojąc przed ołtarzem, przemawia do rodziców i chrzestnych oraz do wszystkich obecnych w ten lub podobny sposób:
Najmilsi, to dziecko, odrodzone przez chrzest święty, nazywa się dzieckiem Bożym i jest nim rzeczywiście. W sakramencie bierzmowania otrzyma pełnię Ducha Świętego. Przystępując zaś do ołtarza Pańskiego, stanie się uczestnikiem Jego Uczty Ofiarnej i razem ze zgromadzonym Kościołem będzie Boga nazywać Ojcem. My wszyscy także jesteśmy dziećmi Bożymi, dlatego w imieniu tego dziecka módlmy się wspólnie, tak jak nas nauczył Pan Jezus.
Wszyscy razem z celebransem mówią:
Ojcze nasz, któryś jest w niebie, święć się imię Twoje, przyjdź królestwo Twoje, bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi. Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj i odpuść nam nasze winy, jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. I nie wódź nas na pokuszenie, ale nas zbaw ode złego. Amen.
BŁOGOSŁAWIEŃSTWO
Następnie celebrans błogosławi matkę trzymającą na rękach swoje dziecko, a także ojca i wszystkich obecnych.
Jeżeli to możliwe, po błogosławieństwie wszyscy śpiewają odpowiednią pieśń wyrażająca paschalną radość i dziękczynienie albo pieśń Najświętszej Maryi Panny: Wielbi dusza moja Pana.
Tam, gdzie jest zwyczaj zanoszenia ochrzczonego dziecka przed ołtarz Najświętszej Maryi Panny, wypada go utrzymać.