Książę czerski i warszawski Bolesław IV (1421-1454) w 1443 roku nadał Siemiatycze Stanisławowi Borucie z Falent h. Rogala (zm. ok. 1461), chorążemu warszawskiemu (1434-1443; 1461). Po zajęciu w 1444 roku ziemi drohickiej przez wojska litewskie Kazimierza Jagiellończyka (1427-1492), wielkiego księcia litewskiego (1442-1447), dziedzic Siemiatycz uciekł z Podlasia, otrzymując od księcia Bolesława IV w tymże roku Słomino na Mazowszu, a wkrótce starostwo ciechanowskie (1452) i liwskie (1453). Dobra siemiatyckie zaś zostały przekazane przez Kazimierza IV Jagiellończyka, króla polskiego (1447-1492), Michałowi Kmicie Sudymontowiczowi z Chożowa (zm. ok. 1469). Dnia 6 lutego 1456 roku wspomniany Michał Kmita ufundował tutaj pierwszy drewniany kościół pw. Boga Wszechmogącego, Błogosławionej Dziewicy Maryi i Wszystkich Świętych. Z jego nadania uposażenie kościoła stanowiły miedzy innymi: karczma i wieś Cecele. Plebanem kościoła w latach 1470-1477 był ks. Andrzej, a w 1480 roku ks. Paweł. Po śmierci Michała Kmity właścicielem Siemiatycz został jego brat - Olechno (Aleksy) Sudymontowicz z Chożowa h. Trąby (zm. 1491), kanclerz Wielkiego Księstwa Litewskiego (1478-1491), wojewoda wileński (1477-1491), który 15 maja 1489 roku zapisał Siemiatycze swoim córkom Zofii i Aleksandrze. W dniu 15 lutego 1492 roku Zofia Kieżgajłowa z mężem Stanisławem Janowiczem, starostą żmudzkim, sprzedała połowę Siemiatycz swojej siostrze Aleksandrze Tęczyńskiej (zm. 1 października 1522/26 r.) - żonie (od ok. 1484) Mikołaja Tęczyńskiego z Tęczyna h. Topór zwanego Krakowczykiem (zm. 26 października 1497 r.), miecznika krakowskiego (1483-1485) i wojewody bełskiego (1494-1496). Wspomniana druga córka Olechny Sudymontowicza - Aleksandra żona Mikołaja Tęczyńskiego w dniu 14 września 1513 roku potwierdziła i poszerzyła wcześniejsze nadania stryja na rzecz kościoła siemiatyckiego. W latach 1513-1527 proboszczem był ks. Piotr z Brzumina, a w latach 1529-1550 ks. Stanisław Tymiński. W dniu 29 czerwca 1522 roku Aleksandra Tęczyńska żona wojewody ruskiego zapisała wieś Siemiatycze swojej córce Annie. Już w 1523 r. właścicielami Siemiatycz byli jej bracia Andrzej i Jan Tęczyńscy, którzy w 1527 roku sprzedali Siemiatycze Bohuszowi Bohowitynowiczowi. W 1527 roku król Zygmunt I Stary potwierdził w Krakowie sprzedaż dóbr Siemiatycze Bohuszowi Bohowitynowiczowi (zm. 1546) (dokument sprzedaży tenże król potwierdził w Brześciu 30 sierpnia 1543 r.). W 1530 r. Bohusz Bohowitynowicz zapisał w testamencie Siemiatycze swej córce Annie, która poślubiła Stanisława Tęczyńskiego. W 1538 r. dobra siemiatyckie zostały im skonfiskowane i włączone do starostwa mielnickiego. Wkrótce jednak król Zygmunt Stary przywrócił je Tęczyńskim. W 1541 roku król Zygmunt II August (1548-1572) - na prośbę dziedziców Siemiatycz i Kraśnika - Stanisława Tęczyńskiego (1514-1560), starosty lubelskiego (1547-1560) i jego żony (od ok. 1538) Anny z Bohowitynowiczów (zm. 17 kwietnia 1565 r.) - w 1542 roku wydał przywilej na lokację miasta na prawie magdeburskim, a w dniu 8 marca 1554 roku pozwolił Stanisławowi Tęczyńskiemu z Tęczyna, kasztelanowi lwowskiemu, pobudować most na Bugu k. Siemiatycz i pobierać mostowe. W dniu 5 listopada 1546 roku król Zygmunt II przyłączył dobra siemiatyckie do ziemi drohickiej. Od XVI do XVIII wieku miasto było własnością: Tęczyńskich (1497), Szydłowieckich (1502), Bohowitynowiczów (1527), Tęczyńskich (1538), Olelkowiczów (1558), Radziwiłłów (1578), Sapiehów (od 1599) i Jabłonowskich (1750). Dziedzice Siemiatycz sprawowali patronat nad majątkiem kościelnym. Za czasów Olelkowiczów (ok. 1566) kościół w Siemiatyczach został zamieniony na zbór protestancki. W 1565 r. ministrem zboru w Siemiatyczach był Mikołaj Brzozowski, poprzednio proboszcz tego miejsca. Już w 1579 r. Katarzyna z Tęczyńskich Olelkowiczowa (zm. 19 marca 1592 r.), po śmierci męża Jerzego Juriewicza ks. Olelkowicza (zm. 9 listopada 1578 r.) zwróciła świątynię katolikom i prezentowała nowego proboszcza ks. Bartłomieja Łazarowicza. Rekoncyliacji świątyni w dniu 3 listopada 1618 roku dokonał ks. Andrzej Lipski (1572-1631), biskup łucki (1617-1623). Budowę obecnej, murowanej świątyni pw. Wniebowzięcia NMP w stylu barokowym zainicjował w 1626 roku Lew Iwanowicz Sapieha h. Lis (1557-1633), kanclerz wielki litewski (1589-1623) i wojewoda wileński (1623-1633), a dokończył ją w 1637 roku jego syn Kazimierz Leon Sapieha (1609-1656), marszałek nadworny (1637) i podkanclerzy litewski (1645). Poświęcenia tej świątyni dokonał 15 sierpnia 1638 roku ks. Jan Chrzciciel Zamojski (zm. 1 stycznia 1655 r.), biskup łucki (1654-1655). Kolejnym kolatorem tego kościoła po 1713 roku był Michał Józef Sapieha (1670-1737), pisarz polny litewski (1698-1703; 1705-1730) i wojewoda podlaski (1728-1737). Na zaproszenie ks. Michała Korwin Krassowskiego (zm. 1770), dotychczasowego proboszcza siemiatyckiego (1713-1719) i wspomnianego księcia Michała Józefa Sapiehy przybyli do Siemiatycz księża misjonarze św. Wincentego à Paulo, przejmując 29 września 1719 roku parafię i beneficjum. Pierwszym proboszczem misjonarskim został ks. Kazimierz Józef Ottowicz (zm. 30 kwietnia 1726 r.). Dokument przekazania parafii podpisał 3 lipca 1722 roku ks. Stefan Rupniewski (1671-1731), biskup łucki (1721-1731). Zakonnicy zbudowali murowany dom (1723), w którym umieścili szkołę, szpital i klasztor (1719-1727), przebudowali fasadę kościoła i kruchtę oraz wznieśli wieżę (1737). Projekty wykonał warszawski architekt Karol Antoni Bay (zm. ok. 1744), a budowniczym był jego zięć włoski arch. Wincenty Rachetti. Przełożonym klasztoru w tym okresie (przez osiem lat) był prawdopodobnie ks. Józef Łukasz Orzechowski (1685-1737). Podczas pożaru północno-wschodniej części miasta w 1758 roku uległ zniszczeniu częściowo kościół parafialny. W ramach przebudowy i rozbudowy Siemiatycz ówczesna właścicielka Siemiatycz i Kocka (1750-1800) - księżna Anna z Sapiehów Jabłonowska (1728-1800) odnowiła w 1777 roku zniszczony kościół i klasztor misjonarzy, zakładając wkrótce jeden z pierwszych w Rzeczypospolitej instytut położniczy (1783-ok. 1811). Jej spowiednikiem był ówczesny przełożony księży misjonarzy ks. Jakub Lilienthal (zm. 2 czerwca 1780 r.). W dniu 4 grudnia 1793 r. kościół siemiatycki nawiedził i we Mszy św. uczestniczył Stanisław August Poniatowski (1732-1798), ostatni król Polski (1764-1795). W 1794 roku księża lazaryści przekazali liczne srebra na rzecz Insurekcji Kościuszkowskiej. W ramach represji po Powstaniu Listopadowym - ukazem księcia Mikołaja Dołgorukowa, generał-gubernatora grodzieńskiego, białostockiego, mińskiego i wileńskiego (1831-1840), z dnia 16 sierpnia 1832 roku - klasztor księży misjonarzy został zamknięty, beneficjum skonfiskowane, parafia przekazana księżom diecezjalnym, a zakonnicy przeniesieni do Białegostoku. Bezpośrednim powodem likwidacji był udział superiora siemiatyckiego ks. Kajetana Pawła Milewskiego (prob. 1827-1832) w Powstaniu Listopadowym. W czasie publicznej licytacji w 1856 roku większość zabudowań gospodarczych została sprzedana, a murowany spichlerz rozebrano w 1865 roku na budowę cerkwi prawosławnej w Siemiatyczach. Dzwonnica wzniesiona w latach 1725-1727 została wkomponowana w murowane ogrodzenie, które otacza cmentarz kościelny. Naprzeciwko frontonu kościoła, po drugiej stronie ulicy, stoi murowany budynek wzniesiony w 1723 roku, według projektu Wincentego Rachettiego, jako szkółka parafialna i przytułek (szpital). Obecnie mieści się tutaj sala parafialna. Plebania znajduje się w pawilonie północno-wschodnim klasztoru pomisjonarskiego, który w latach 1914-1920 został spalony, a następnie rozebrany. W latach 1999-2001 został odbudowany staraniem ks. prał. Zenona Pietrzuczaka (1935-2002), proboszcza siemiatyckiego (1986-2002). W pobliżu kościoła parafialnego stoi dom zakonny Sióstr Karmelitanek wzniesiony w 1982 roku. W latach 2000-2005 został on rozbudowywany według projektu inż. arch. Józefa Matwiejuka z Białegostoku, pod kierunkiem s. Edyty Sumy - z przeznaczeniem na dom rekolekcyjny. Poświęcenia nowej części domu, a także konsekracji ołtarza soborowego i kaplicy zakonnej pw. św. Józefa Oblubieńca NMP dokonał 19 marca 2005 r. ks. bp. Antoni P. Dydycz. W tym też dniu wspomniany ordynariusz drohiczyński erygował i poświęcił Drogę Krzyżową.

Oprac. ks. dr Zbigniew Rostkowski

Akcja Katolicka

Apostolat Maryjny

Apostolat Modlitwy za Kapłanów „Margaretka”

Katolickie Stowarzyszenie Młodzieży

Parafialny Zespół Caritas

Ruch Rodzin Nazaretańskich

Stowarzyszenie Żywego Różańca

Różaniec Rodziców za Dzieci

Wspólnota Krwi Chrystusa

Wspólnota Przyjaciele Oblubieńca

Zgromadzenie Sióstr Karmelitanek Dzieciątka Jezus W parafii od 30 lipca 1970 roku Adres: ul. Głowackiego 2 17-300 Siemiatycze tel. 85/655 23 97 e-mail: siemkarmel@wp.pl