KOŻUCHÓWEK – Parafia św. Wawrzyńca

Pierwszy kościół w Kożuchówku (dawnej: Kożuchowo) wzniesiono przed 1419 rokiem, ponieważ w tym właśnie czasie pojawia się w dokumentach ks. Mikołaj – pleban z Kożuchówka. Według wizytacji przeprowadzonej w 1663 r. przez ks. Waleriana Rożewskiego pierwszy kościół nosił wezwanie św. Wawrzyńca, a jego dokument fundacyjny był już zaginiony. Przypuszczalnie fundatorami świątyni byli właściciele wsi – Kożuchowscy h. Pierzchała I (jednym z nich był Jakub z Kożuchowa). W 1458 roku plebanem tej parafii był ks. Trojan, a w latach 1470-1488 tę funkcję pełnił ks. Piotr. W 1534 r. pleban kożuchowski ks. Mikołaj doprowadził do uregulowania spraw granicznych związanych z „poświętnym kościelnym”. W 1606 r. Krzysztof Wąż dziedzic Patrykoz ufundował w kościele pw. św. Wawrzyńca altarię pw. św. Krzyża. Pierwszy, drewniany kościół – w czasie wojny północnej (1700-1721) – został ograbiony przez Szwedów, a następnie spalony 24 kwietnia 1709 roku.

Następny kościół został zbudowany kosztem miejscowej szlachty w 1716 roku. Konsekrował go w święto św. Wojciecha 23 kwietnia 1747 roku ks. Franciszek Antoni Kobielski (1679-1755), biskup łucki i brzeski (1739-1755). W 1786 roku restaurował go własnym sumptem kanonik kijowski ks. Jan Leon Wojewódzki h. Abdank z Wojewódek k. Sokołowa Podl., ówczesny proboszcz (ok. 1773-1804). Drewniany kościół spłonął dnia 29 sierpnia 1802 roku. Kolejna świątynia została zbudowana w latach 1803-1804 roku staraniem wspomnianego ks. Jana Leona Wojewódzkiego h. Abdank i jego następcy kanonika lubelskiego ks. Grzegorza Mystkowskiego (zm. 1948), który był tutaj proboszczem w latach 1804-1848. Jego konsekracji w dniu 26 maja 1816 roku dokonał ks. Wojciech Leszczyc Skarszewski (1743-1827), biskup lubelski (1805-1824). Kościół ten został przeniesiony w pobliże cmentarza, a następnie rozebrany w 1987 roku. Do XIX wieku głównymi kolatorami kożuchowskiej parafii były rodziny Kożuchowskich, Wążów, Włodkowskich i Zawadzkich.

Obecny, murowany kościół pw. św. Wawrzyńca został zbudowany w latach 1953-1960, pod kierunkiem ks. Wacława Gajowniczka (1906-1987), ówczesnego proboszcza (1944-1982), według projektu architekta W. Rzepeckiego. Jego poświęcenia w dniu 3 lipca 1960 roku dokonał ks. prał. Kazimierz Miszczak (1904-1982), rektor Wyższego Seminarium Duchownego Siedlcach (1960-1971). W 2012 r. staraniem obecnego proboszcza ks. kan. Zbigniewa Domirskiego został wykonany nowy fronton razem z nadbudową wieży kościoła, według projektu arch. inż. Jakuba Nowickiego i arch. inż. Kamila Iskrzyńskiego z Warszawy. W świątyni położono nową, granitową posadzkę i zainstalowano ogrzewanie podłogowe.

Obok kościoła stoi drewniana dzwonnica z XVIII w., konstrukcji słupowej, kryta blachą.

W latach 1983-1984 została wybudowana po drugiej stronie drogi murowana plebania, staraniem ks. kan. Stanisława Bogusza (prob. 1982-1991).

Kaplica:
Błonie Duże – Murowana kapliczka pw. św. Piotra i Pawła zbudowana została w 1921 roku, staraniem ks. Mikołaja Trębickiego (1850-1927), ówczesnego proboszcza (1919-1923). Msza św. jest tutaj sprawowana w okresie letnim, w zimie zaś w miejscowej remizie strażackiej.

Oprac. ks. dr Zbigniew Rostkowski