Kodeks Prawa Kanonicznego
Kan. 897 – Najbardziej czcigodnym sakramentem jest Najświętsza Eucharystia, w której sam Chrystus Pan jest obecny, ofiaruje się oraz jest spożywany i dzięki której Kościół ustawicznie żyje i wzrasta. Ofiara eucharystyczna, pamiątka śmierci i zmartwychwstania Pana, w której uwiecznia się Ofiara Krzyża, jest szczytem i źródłem całego kultu oraz życia chrześcijańskiego; oznacza ona i sprawia jedność Ludu Bożego, przez nią buduje się Ciało Chrystusa. Pozostałe bowiem sakramenty i wszystkie kościelne dzieła apostolatu mają związek z Najświętszą Eucharystią i ku niej są ukierunkowane.
Kan. 898 – Wierni powinni z największym szacunkiem odnosić się do Najświętszej Eucharystii, biorąc czynny udział w sprawowaniu najczcigodniejszej Ofiary, z największą pobożnością i często przyjmując ten sakrament i adorując Go z najwyższą czcią. Duszpasterze wyjaśniając naukę o tym sakramencie powinni starannie pouczać wiernych o tym obowiązku.
Kan. 899 – § 1. Sprawowanie Eucharystii jest czynnością samego Chrystusa i Kościoła, w której Chrystus Pan, przez posługę kapłana, siebie samego, obecnego substancjalnie pod postaciami chleba i wina, składa w ofierze Bogu Ojcu, a wiernym – złączonym z Nim w Jego ofierze – daje się jako duchowy pokarm.
§ 2. W zgromadzeniu eucharystycznym Lud Boży gromadzi się w jedno, pod przewodnictwem biskupa lub pozostającego pod jego władzą prezbitera, działających w osobie Chrystusa, oraz wszyscy obecni wierni, czy to duchowni, czy świeccy łączą się w uczestnictwie, każdy we własny sposób, odpowiednio do święceń i zadań liturgicznych.
§ 3. Sprawowanie Eucharystii tak należy zorganizować, ażeby wszyscy uczestnicy uzyskali z niej jak największe owoce, dla osiągnięcia których Chrystus Pan ustanowił eucharystyczną Ofiarę.
Kan. 900 – § 1. Szafarzem, który może sprawować w osobie Chrystusa sakrament Eucharystii, jest tylko kapłan ważnie wyświęcony.
§ 2. Godziwie sprawuje Eucharystię kapłan, któremu prawo kanoniczne tego nie zabrania, zachowując przepisy, które następują.
Kan. 901 – Kapłan może odprawiać Mszę świętą za kogokolwiek, zarówno za żywych, jak i za zmarłych.
Kan. 902 – Jeśli czego innego nie domaga się lub nie zaleca pożytek wiernych, kapłani mogą koncelebrować Eucharystię, z zachowaniem jednak swobody każdego do indywidualnego sprawowania Eucharystii, ale nie w czasie, w którym w tym samym kościele lub kaplicy jest koncelebra.
Kan. 903 – Chociaż kapłan jest nieznany rektorowi kościoła, powinien być dopuszczony do odprawiania, jeśli przedstawi pismo polecające własnego ordynariusza lub przełożonego, wystawione nie wcześniej niż przed rokiem albo można roztropnie uważać, że nie ma przeszkód do odprawiania.
Kan. 904 – Pamiętając o tym, że w tajemnicy Ofiary eucharystycznej dokonuje się ustawicznie dzieło zbawienia, kapłani powinni często odprawiać, a zaleca się usilnie codzienne odprawianie, które, nawet gdy nie ma wiernych, stanowi czynność Chrystusa i Kościoła, którą sprawując kapłani wypełniają swoje główne zadanie.
Kan. 905 – § 1. Z wyjątkiem wypadków, w których zgodnie z prawem można kilka razy odprawiać lub koncelebrować Eucharystię w tym samym dniu, nie wolno kapłanowi więcej niż raz odprawiać w ciągu dnia.
§ 2. Gdy brakuje kapłanów, ordynariusz miejsca może zezwolić dla słusznej przyczyny na binację, a gdy tego domaga się konieczność duszpasterska, także na trynację w niedzielę i święta nakazane.
Kan. 906 – Bez słusznej i uzasadnionej przyczyny kapłan nie powinien odprawiać Ofiary eucharystycznej bez udziału w niej choćby jednego wiernego.
Kan. 907 – W sprawowaniu Eucharystii diakonom i świeckim nie wolno wypowiadać modlitw, zwłaszcza modlitwy eucharystycznej, lub wykonywać czynności, które są właściwe kapłanowi odprawiającemu.
Kan. 908 – Katolickim kapłanom jest zabronione koncelebrowanie Eucharystii z kapłanami lub szafarzami kościołów lub wspólnot kościelnych nie mających pełnej wspólnoty z Kościołem katolickim.
Kan. 909 – Kapłan nie powinien opuszczać należytego przygotowania się przez modlitwę do sprawowania Eucharystii, a po jej zakończeniu złożenia Bogu dziękczynienia.
Kan. 910 – § 1. Zwyczajnym szafarzem Komunii świętej jest biskup, prezbiter i diakon.
§ 2. Szafarzem nadzwyczajnym komunii świętej jest akolita oraz wierny, wyznaczony zgodnie z kan. 230, § 3.
Kan. 911 – § 1. Obowiązek i prawo zanoszenia Najświętszej Eucharystii chorym na sposób Wiatyku mają: proboszcz i wikariusze parafialni, kapelani, jak również przełożony wspólnoty w kleryckich instytutach zakonnych lub stowarzyszeniach życia apostolskiego w odniesieniu do wszystkich przebywających w domu.
§ 2. W razie konieczności albo za zgodą przynajmniej domyślną proboszcza, kapelana lub przełożonego, których też należy potem powiadomić, powinien to uczynić każdy kapłan lub inny szafarz Komunii świętej.
Kan. 912 – Każdy ochrzczony, jeśli tylko prawo tego nie zabrania, może i powinien być dopuszczony do Komunii świętej.
Kan. 913 – § 1. Dzieci wtedy można dopuścić do Komunii świętej, gdy posiadają wystarczające rozeznanie i są dokładnie przygotowane, tak by stosownie do swojej możliwości rozumiały tajemnicę Chrystusa oraz mogły z wiarą i pobożnością przyjąć Ciało Chrystusa.
§ 2. Jednakże dzieciom znajdującym się w niebezpieczeństwie śmierci wolno udzielić Najświętszej Eucharystii, gdy potrafią odróżnić Ciało Chrystusa od zwykłego chleba i mogą z szacunkiem przyjąć Komunię świętą.
Kan. 914 – Jest przede wszystkim obowiązkiem rodziców oraz tych, którzy ich zastępują, jak również proboszcza troszczyć się, ażeby dzieci, po dojściu do używania rozumu, zostały odpowiednio przygotowane i jak najszybciej posiliły się tym Bożym pokarmem, po uprzedniej sakramentalnej spowiedzi. Do proboszcza należy również czuwać nad tym, by do Stołu Pańskiego nie dopuszczać dzieci, które nie osiągnęły używania rozumu albo jego zdaniem nie są wystarczająco przygotowane.
Kan. 915 – Do Komunii świętej nie należy dopuszczać ekskomunikowanych lub podlegających interdyktowi, po wymierzeniu lub deklaracji kary, jak również innych osób trwających z uporem w jawnym grzechu ciężkim.
Kan. 916 – Kto ma świadomość grzechu ciężkiego, nie powinien bez sakramentalnej spowiedzi odprawiać Mszy świętej ani przyjmować Komunii świętej, chyba że istnieje poważna racja i nie ma sposobności wyspowiadania się. W takim jednak wypadku ma pamiętać o tym, że jest obowiązany wzbudzić akt żalu doskonałego, który zawiera w sobie zamiar wyspowiadania się jak najszybciej.
Kan. 917 – Kto przyjął już Najświętszą Eucharystię, może ją ponownie tego samego dnia przyjąć jedynie podczas sprawowania Eucharystii, w której uczestniczy, z zachowaniem przepisu kan. 921, § 2.
Kan. 918 – Jak najbardziej zaleca się, ażeby wierni przyjmowali Komunię świętą podczas sprawowania Eucharystii. Proszącym jednak o nią dla słusznej racji poza Mszą świętą, należy udzielić, zachowując obrzędy liturgiczne.
Kan. 919 – § 1. Przystępujący do Najświętszej Eucharystii powinien przynajmniej na godzinę przed przyjęciem Komunii świętej powstrzymać się od jakiegokolwiek pokarmu i napoju, z wyjątkiem tylko wody i lekarstwa.
§ 2. Kapłan, który tego samego dnia sprawuje dwa lub trzy razy Najświętszą Eucharystię, może przed drugim lub trzecim sprawowaniem coś spożyć, chociażby nie zachodziła przerwa jednej godziny.
§ 3. Osoby w podeszłym wieku lub złożone jakąś chorobą, jak również ci, którzy się nimi opiekują, mogą przyjąć Najświętszą Eucharystię, chociażby coś spożyli w ciągu godziny poprzedzającej.
Kan. 920 – § 1. Każdy wierny po przyjęciu Najświętszej Eucharystii po raz pierwszy ma obowiązek przyjmować ją przynajmniej raz w roku.
§ 2. Ten nakaz powinien być wypełniony w okresie wielkanocnym, chyba że dla słusznej przyczyny wypełnia się go w innym czasie w ciągu roku.
Kan. 921 – § 1. Wierni znajdujący się z jakiejkolwiek przyczyny w niebezpieczeństwie śmierci, powinni być umocnieni Komunią świętą na sposób Wiatyku.
§ 2. Chociażby tego dnia przyjęli już Komunię świętą, to jednak bardzo się zaleca, aby – znalazłszy się w niebezpieczeństwie śmierci – otrzymali ponownie Komunię świętą.
§ 3. Gdy niebezpieczeństwo śmierci trwa dłużej, zaleca się, aby Komunia święta była udzielana wielokrotnie, w poszczególnych dniach.
Kan. 922 – Udzielenia Wiatyku chorym nie należy zbytnio odkładać. Duszpasterze powinni pilnie czuwać nad tym, by chorzy byli posilani wtedy, gdy są jeszcze w pełni świadomi.
Kan. 923 – Wierni mogą uczestniczyć w eucharystycznej Ofierze i przyjmować Komunię świętą w jakimkolwiek obrządku katolickim, z zachawaniem przepisu kan. 844.
Kan. 924 – § 1. Najświętsza Ofiara eucharystyczna powinna być sprawowana z chleba i wina, do którego należy dodać trochę wody.
§ 2. Chleb winien być czysto pszenny i świeżo upieczony, aby nie było żadnego niebezpieczeństwa zepsucia.
§ 3. Wino powinno być naturalne z owocu winnego i nie zepsute.
Kan. 925 – Komunii świętej należy udzielać tylko pod postacią chleba, albo, zgodnie z przepisami liturgicznymi, pod obiema postaciami; w wypadku zaś konieczności, także tylko pod postacią wina.
Kan. 926 – Przy sprawowaniu Eucharystii, według starożytnej tradycji Kościoła łacińskiego, kapłan winien używać chleba przaśnego, gdziekolwiek odprawia.
Kan. 927 – Nawet w ostatecznej konieczności nie godzi się dokonywać konsekracji jednej postaci bez drugiej albo obydwu postaci poza sprawowaniem Eucharystii.
Kan. 928 – Eucharystię należy sprawować w języku łacińskim lub w innym języku, byleby teksty liturgiczne zostały zgodnie z prawem zatwierdzone.
Kan. 929 – Przy sprawowaniu i udzielaniu Eucharystii, kapłani oraz diakoni powinni używać szat liturgicznych przepisanych przez rubryki.
Kan. 930 – § 1. Kapłan chory lub w podeszłym wieku, jeśli nie jest w stanie stać, może sprawować Ofiarę eucharystyczną siedząc z zachowaniem jednak przepisów liturgicznych; bez udziału wszakże wiernych, chyba że za zezwoleniem ordynariusza miejsca.
§ 2. Kapłan niewidomy lub złożony inną chorobą godziwe odprawia eucharystyczną Ofiarę, posługując się jakimkolwiek zatwierdzonym formularzem mszalnym; przy obecności, jeśli zachodzi potrzeba, innego kapłana lub diakona albo nawet świeckiego odpowiednio przygotowanego, który mu pomaga.
Kan. 931 – Eucharystię można sprawować i jej udzielać w każdym dniu i o każdej godzinie, z wyjątkiem przypadków wykluczonych przepisami liturgicznymi.
Kan. 932 – § 1. Eucharystię należy sprawować w miejscu świętym, chyba że w poszczególnym wypadku czego innego domaga się konieczność; w takim wypadku Eucharystia winna być sprawowana w odpowiednim miejscu.
§ 2. Ofiarę eucharystyczną należy sprawować na ołtarzu poświęconym lub pobłogosławionym. Poza miejscem świętym można użyć odpowiedniego stołu, zawsze jednak z obrusem i korporałem.
Kan. 933 – Dla słusznej przyczyny i za wyraźną zgodą ordynariusza miejsca wolno kapłanowi sprawować Eucharystię w świątyni jakiegoś Kościoła lub wspólnoty kościelnej nie mającej pełnej jedności z Kościołem katolickim, z wykluczeniem zgorszenia.
Kan. 934 – § 1. Najświętsza Eucharystia:
1° winna być przechowywana w kościele katedralnym lub z nim zrównanym, w każdym kościele parafialnym jak również w kościele lub kaplicy złączonej z domem instytutu zakonnego lub stowarzyszenia życia apostolskiego;
2° może być przechowywana w kaplicy biskupiej oraz, za zezwoleniem ordynariusza miejsca, w innych kościołach i kaplicach, także prywatnych.
§ 2. W miejscach świętych, gdzie jest przechowywana Najświętsza Eucharystia, musi być zawsze ktoś mający nad nią pieczę, a kapłan powinien tam odprawiać wedle możności Mszę świętą przynajmniej dwa razy w miesiącu.
Kan. 935 – Nikomu nie wolno przechowywać Najświętszej Eucharystii u siebie ani zabierać jej ze sobą w drogę, chyba że nagli konieczność pasterska i z zachowaniem przepisów wydanych przez biskupa diecezjalnego.
Kan. 936 – W domu instytutu zakonnego albo w pobożnym zakładzie, Najświętszą Eucharystię należy przechowywać tylko w kościele albo w głównej kaplicy złączonej z domem. Dla słusznej przyczyny ordynariusz może zezwolić na jej przechowywanie także w innej kaplicy tegoż domu.
Kan. 937 – Jeśli nie stoi na przeszkodzie poważna racja, kościół, w którym jest przechowywana Najświętsza Eucharystia, powinien być otwarty dla wiernych przynajmniej przez kilka godzin dziennie, aby mogli się modlić przed Najświętszym Sakramentem.
Kan. 938 – § 1. Najświętsza Eucharystia na stałe powinna być przechowywana tylko w jednym tabernakulum kościoła lub kaplicy.
§ 2. Tabernakulum, w którym przechowuje się Najświętszą Eucharystię, winno być umieszczone w odznaczającej się, widocznej, stosownie przyozdobionej i odpowiedniej dla modlitwy części kościoła lub kaplicy.
§ 3. Tabernakulum, w którym na stałe przechowuje się Najświętszą Eucharystię, ma być nieusuwalne, wykonane z materiału trwałego, nieprzeźroczystego i tak zamknięte, ażeby możliwie całkowicie wykluczyć niebezpieczeństwo profanacji.
§ 4. Dla poważnej przyczyny, wolno przechowywać Najświętszą Eucharystię, zwłaszcza w porze nocnej, w innym, bezpieczniejszym i stosownym miejscu.
§ 5. Kto ma opiekę nad kościołem lub kaplicą, powinien zadbać o to, by klucz od tabernakulum, w którym przechowuje się Najświętszą Eucharystię, był najstaranniej strzeżony.
Kan. 939 – Hostie konsekrowane, w ilości odpowiedniej do potrzeb wiernych, winny być przechowywane w puszce lub naczyniu, i często po spożyciu starych odnawiane.
Kan. 940 – Przed tabernakulum, w którym jest przechowywana Najświętsza Eucharystia, powinna stale świecić się specjalna lampa, oznaczająca i wyrażająca cześć dla obecności Chrystusa.
Kan. 941 – § 1. W kościołach lub kaplicach, które mają zezwolenie na przechowywanie Najświętszej Eucharystii, można dokonywać jej wystawienia w puszce lub monstrancji, z zachowaniem norm przepisanych w księgach liturgicznych.
§ 2. Podczas odprawiania Mszy świętej nie powinno być w tej samej części kościoła lub kaplicy wystawienia Najświętszego Sakramentu.
Kan. 942 – Zaleca się, ażeby w tych kościołach i kaplicach organizowano corocznie uroczyste wystawienie Najświętszego Sakramentu przez odpowiedni czas, choćby z przerwami, aby miejscowa wspólnota głębiej rozważała i adorowała tajemnicę eucharystyczną. Jednakże tego rodzaju wystawienie ma być tylko wtedy, gdy przewiduje się odpowiedni udział wiernych, i przy zachowaniu ustanowionych norm.
Kan. 943 – Szafarzem wystawienia Najświętszego Sakramentu i błogosławieństwa eucharystycznego jest kapłan lub diakon. W szczególnych okolicznościach, tylko wystawienia i schowania, jednak bez błogosławieństwa, może dokonać akolita, szafarz nadzwyczajny Komunii świętej lub ktoś inny wyznaczony przez ordynariusza miejsca, z zachowaniem przepisów wydanych przez biskupa diecezjalnego.
Kan. 944 – § 1. Gdzie, zdaniem biskupa diecezjalnego, jest to możliwe, należy dla publicznego świadectwa czci wobec Najświętszej Eucharystii urządzać; zwłaszcza w uroczystość Ciała i Krwi Chrystusa, procesję prowadzoną po drogach publicznych.
§ 2. Do biskupa diecezjalnego należy wydawanie zarządzeń o procesjach, uczestnictwa w nich i ich godności.
Kan. 945 – § 1. Zgodnie z uznanym zwyczajem Kościoła, każdy kapłan celebrujący lub koncelebrujący Mszę św. może przyjąć ofiarę złożoną, aby odprawił Mszę św. w określonej intencji.
§ 2. Usilnie zaleca się kapłanom, ażeby także nie otrzymawszy ofiary odprawiali Mszę św. w intencji wiernych, zwłaszcza ubogich.
Kan. 946 – Wierni składający ofiarę, aby w ich intencji była odprawiona Msza św., przyczyniają się do dobra Kościoła oraz uczestniczą przez tę ofiarę w jego trosce o utrzymanie szafarzy i dzieł.
Kan. 947 – Od ofiar mszalnych należy bezwzględnie usuwać wszelkie pozory transakcji lub handlu.
Kan. 948 – Należy odprawić oddzielnie Msze św. w intencji tych, za których została złożona i przyjęta ofiara, nawet niewielka.
Kan. 949 – Kto ma obowiązek odprawienia i aplikowania Mszy św. w intencji tych, którzy złożyli ofiarę, pozostaje nim związany, chociażby bez jego winy przepadły przyjęte ofiary.
Kan. 950 – Jeśli ktoś składa pewną sumę pieniędzy na odprawienie Mszy św., nie określając ich liczby, należy ją ustalić biorąc pod uwagę wielkość ofiary, ustaloną w miejscu zamieszkania ofiarodawcy, chyba że zgodnie z prawem należy domniemywać, iż inna była jego intencja.
Kan. 951 – § 1. Kapłan, odprawiający więcej razy w tym samym dniu, może poszczególne Msze św. aplikować w intencji, w której została złożona ofiara, przy zachowaniu jednak prawa, że oprócz dnia Bożego Narodzenia, wolno mu zatrzymać dla siebie jedną tylko ofiarę, pozostałe zaś winien przekazać na cele oznaczone przez ordynariusza, z dopuszczeniem jednak pewnego wynagrodzenia z tytułu zewnętrznego.
§ 2. Kapłan koncelebrujący w tym samym dniu drugą Mszę św., nie może z żadnego tytułu przyjąć za nią ofiary.
Kan. 952 – § 1. Do synodu prowincjalnego lub do zebrania biskupów prowincji, należy określić dekretem wysokość ofiary składanej za odprawianie i ofiarowanie Mszy św., i kapłanowi nie wolno domagać się wyższej ofiary. Może jednak przyjąć dobrowolnie złożoną ofiarę wyższą od określonej, jak również ofiarę niższą.
§ 2. Gdzie nie ma takiego dekretu, należy zachować zwyczaj obowiązujący w diecezji.
§ 3. Członkowie wszystkich instytutów zakonnych winni zachować dekret lub miejscowy zwyczaj, o których w §§ 1 i 2.
Kan. 953 – Nikomu nie wolno przyjąć do osobistego odprawiania tylu ofiar mszalnych, że sam nie może im zadośćuczynić w ciągu roku.
Kan. 954 – Jeśli w niektórych kościołach lub kaplicach proszą o odprawienie tylu Mszy św., że nie można ich tam odprawić, wolno stypendia przekazać gdzie indziej, chyba że ofiarodawcy wyraźnie okazali wolę przeciwną.
Kan. 955 – § 1. Kto zamierza powierzyć innym odprawienie intencji mszalnych, powinien przekazać je możliwie najszybciej wybranym przez siebie kapłanom, byleby tylko był przekonany, że są wolni od podejrzeń; powinien przekazać w całości przyjętą ofiarę, chyba że na pewno wiadomo, iż nadwyżka w stosunku do wysokości obowiązującej w diecezji, została dana ze względu na osobę. Ciąży na nim również obowiązek troski o odprawienie Mszy św., dopóki nie uzyska potwierdzenia tak o przejęciu zobowiązania, jak i otrzymaniu ofiary.
§ 2. Czas, w którym należy odprawić Msze św., liczy się od dnia przyjęcia ich przez kapłana mającego je odprawiać, chyba że stwierdza się co innego.
§ 3. Ci, którzy powierzają innym Mszę św. do odprawienia, powinni od razu zapisać w książce zarówno Msze św. przyjęte, jak i przekazane, zaznaczając również wysokość ofiary.
§ 4. Każdy kapłan powinien dokładnie zapisywać Msze św., które przyjął do odprawienia i które odprawił.
Kan. 956 – Wszyscy zarządcy pobożnych fundacji albo w jakikolwiek sposób zobowiązani do troski o odprawienie Mszy św., czy to duchowni czy świeccy, powinni przesłać do własnych ordynariuszy te zobowiązania mszalne, których nie wypełniono w ciągu roku, zachowując sposób przez nich określony.
Kan. 957.- Obowiązek i prawo czuwania nad wypełnieniem zobowiązań mszalnych w kościołach kleru diecezjalnego należy do ordynariusza miejsca, w kościołach zaś instytutów zakonnych lub stowarzyszeń życia apostolskiego – do ich przełożonych.
Kan. 958 – § 1. Proboszcz oraz rektor kościoła lub innego pobożnego miejsca, w których zwykło się przyjmować stypendia mszalne, powinni posiadać specjalną książkę, w której dokładnie mają zapisywać liczbę Mszy św. przyjętych do odprawienia, intencje, jak również złożoną ofiarę i odprawienie.
§ 2. Ordynariusz jest obowiązany każdego roku sprawdzać osobiście lub przez innych te księgi.
Przygotowanie
- Za przygotowanie kandydatów do przyjęcia Komunii Świętej oraz organizację odpowiedniej celebracji odpowiada proboszcz parafii.
- Dzieci przyjmują Pierwszą Komunię Świętą we własnej parafii, a nie w parafii na terenie której znajduje się szkoła.
- Odpowiednio wcześniej rodzice lub opiekunowie prawni zgłaszają chęć przygotowania dziecka do przyjęcia Komunii Świętej.
- Przygotowanie odbywa się w III klasie szkoły podstawowej.
- Przygotowanie obejmuje uczestnictwo kandydatów zarówno w katechezie szkolnej, jak i udział w katechezie i spotkaniach formacyjnych w parafii.
- Przygotowanie dotyczy również rodziców dzieci przygotowujących się do przyjęcia Komunii Świętej.
- Każdy wierny po przyjęciu Najświętszej Eucharystii po raz pierwszy ma obowiązek przyjmować ją przynajmniej raz w roku. Ten nakaz powinien być wypełniony w okresie wielkanocnym, chyba że dla słusznej przyczyny wypełnia się go w innym czasie w ciągu roku.
- Przystępujący do Najświętszej Eucharystii powinien przynajmniej na godzinę przed przyjęciem Komunii świętej powstrzymać się od jakiegokolwiek pokarmu i napoju, z wyjątkiem tylko wody i lekarstwa. Osoby w podeszłym wieku lub złożone jakąś chorobą, jak również ci, którzy się nimi opiekują, mogą przyjąć Najświętszą Eucharystię, chociażby coś spożyli w ciągu godziny poprzedzającej.
- Zaleca się, ażeby wierni przyjmowali Komunię świętą podczas sprawowania Eucharystii.
- Kto ma świadomość grzechu ciężkiego, nie powinien bez sakramentalnej spowiedzi przyjmować Komunii świętej.
- Kto przyjął już Komunię świętą, może ją ponownie (drugi raz) tego samego dnia przyjąć jedynie podczas sprawowania Eucharystii, w której uczestniczy.
- W niedzielę oraz inne dni świąteczne nakazane, wierni są zobowiązani uczestniczyć we Mszy św. oraz powstrzymywać się od wykonywania tych prac i zajęć, które utrudniają oddawanie Bogu czci oraz przeżywanie radości właściwej dniowi świątecznemu, a także utrudniają korzystanie z należytego odpoczynku duchowego i fizycznego. Nakazowi uczestniczenia we Mszy św. czyni zadość ten, kto bierze w niej udział, gdziekolwiek jest odprawiana w obrządku katolickim (nie tylko rzymskim), bądź w sam dzień świąteczny, bądź też wieczorem dnia poprzedzającego.
Do świąt nakazanych należą:- Świętej Bożej Rodzicielki – 1 stycznia
- Trzech Króli (Objawienie Pańskie) – 6 stycznia
- Wielkanoc – święto ruchome
- Wniebowstąpienie Pańskie – święto ruchome
- Boże Ciało – święto ruchome
- Wniebowzięcie NMP – 15 sierpnia
- Wszystkich Świętych – 1 listopada
- Boże Narodzenie – 25 grudnia
- Podczas roku liturgicznego celebrowane są inne ważne święta kościelne, podczas których wierni nie są zobowiązani do uczestnictwa we Mszy świętej oraz powstrzymywania się od prac niekoniecznych. Zachęca się jednak, aby tego dnia uczestniczyć w Eucharystii:
- Ofiarowanie Pańskie (Matki Boskiej Gromnicznej) – 2 lutego
- Uroczystość św. Józefa – 19 marca
- Zwiastowanie NMP – 25 marca
- Poniedziałek Wielkanocny – dzień ruchomy
- Najświętszej Maryi Panny, Matki Kościoła – święto ruchome
- Uroczystość św. Piotra i Pawła – 29 czerwca
- Uroczystość Niepokalanego Poczęcia NMP – 8 grudnia
- Drugi dzień Bożego Narodzenia – 26 grudnia
Dokumenty
- Do Pierwszej Komunii Świętej potrzebna jest metryka chrztu św., jeśli kandydat ochrzczony był poza parafią, w której przygotowuje się do Komunii Świętej.
Obrzęd sakramentu
MSZA ŚWIĘTA Z LUDEM
OBRZĘDY WSTĘPNE
WEJŚCIE
Gdy lud się zgromadzi, kapłan z usługującymi, ubrani w szaty liturgiczne, udają się do ołtarza w następującym porządku:
- ministrant z dymiącą kadzielnicą, jeśli się stosuje okadzenia
- ministranci niosący świeczniki z płonącymi świecami, a pomiędzy nimi inny ministrant z krzyżem, jeśli wymagają tego okoliczności
- akolici oraz inni ministranci
- lektor, który może nieść księgę Ewangelii
- kapłan
Jeśli się używa kadzidła, kapłan nakłada je do kadzielnicy przed wyruszeniem procesji. W czasie procesji wykonuje się antyfonę na wejście albo śpiewa się odpowiednią pieśń. Po przybyciu do ołtarza kapłan i usługujący oddają mu należną cześć przez głęboki pokłon. Jeżeli w prezbiterium jest tabernakulum z Najświętszym Sakramentem, przyklękają. Krzyż, jeśli go niesiono w procesji, umieszcza się przy ołtarzu lub w innym stosownym miejscu. Natomiast świeczniki, które nieśli ministranci, stawia się w pobliżu ołtarza. Księgę Ewangelii kładzie się na ołtarzu.
Kapłan podchodzi do ołtarza i całuje go na znak czci. Następnie może okadzić ołtarz, obchodząc go dookoła.
Potem kapłan udaje się na miejsce przewodniczenia. Po skończeniu śpiewu na wejście, kapłan i wierni stojąc czynią znak krzyża. Kapłan mówi:
W imię Ojca i Syna, i Ducha Świętego.
Lud odpowiada:
Amen.
Potem kapłan zwraca się do ludu i rozkładając ręce pozdrawia go mówiąc:
Miłość Boga Ojca, łaska naszego Pana Jezusa Chrystusa i dar jedności w Duchu Świętym niech będą z wami wszystkimi.
W. I z duchem twoim.
Albo:
Łaska i pokój od Boga, naszego Ojca, i od Pana Jezusa Chrystusa niech będą z wami.
W. I z duchem twoim.
Albo:
Łaska i pokój od Tego, który jest i który był, i który przychodzi, niech będą z wami.
W. I z duchem twoim.
Albo:
Łaska naszego Pana Jezusa Chrystusa niech będzie z wami.
W. I z duchem twoim.
Albo:
Pan z wami.
Zamiast tej formuły biskup mówi:
Pokój z wami.
Lud odpowiada:
I z duchem twoim.
Kapłan, diakon albo odpowiednio przygotowany ministrant może w bardzo zwięzłych słowach wprowadzić wiernych w liturgię dnia.
Jeżeli w wyjątkowych okolicznościach wprowadzenie jest dłuższe, można polecić wiernym aby usiedli.
Jeżeli nie wykonano śpiewu na wejście ani nie recytowano antyfony, kapłan odczytuje ją po pozdrowieniu.
AKT POKUTY
FORMA PIERWSZA
Kapłan wzywa wiernych do pokuty:
Uznajmy przed Bogiem, że jesteśmy grzeszni, abyśmy mogli z czystym sercem złożyć Najświętszą Ofiarę.
Kapłan może się posłużyć innymi słowami.
Po krótkim milczeniu wszyscy razem odmawiają wyznanie grzechów:
Spowiadam się Bogu wszechmogącemu * i wam, bracia i siostry, * że bardzo zgrzeszyłem * myślą, mową, uczynkiem, i zaniedbaniem:
Bijąc się w piersi mówią:
moja wina, moja wina, moja bardzo wielka wina.
Dalej mówią:
Przeto błagam Najświętszą Maryję, zawsze Dziewicę, * wszystkich Aniołów i Świętych, * i was, bracia i siostry, * o modlitwę za mnie * do Pana Boga naszego.
Kapłan prosi o odpuszczenie grzechów:
Niech się zmiłuje nad nami Bóg wszechmogący * i odpuściwszy nam grzechy *doprowadzi nas do życia wiecznego.
Lud odpowiada:
Amen.
FORMA DRUGA
Kapłan wzywa wiernych do pokuty:
Przeprośmy Boga za nasze grzechy, abyśmy mogli godnie przyjąć słowo Boże i złożyć Najświętszą Ofiarę.
Kapłan może się posłużyć innymi słowami.
Następuje krótkie milczenie. Potem kapłan mówi:
Zmiłuj się nad nami, Panie.
Lud odpowiada:
Bo zgrzeszyliśmy przeciw Tobie.
Kapłan:
Okaż nam, Panie, miłosierdzie swoje.
Lud:
I daj nam swoje zbawienie.
Kapłan prosi o odpuszczenie grzechów:
Niech się zmiłuje nad nami Bóg wszechmogący * i odpuściwszy nam grzechy *doprowadzi nas do życia wiecznego.
Lud odpowiada:
Amen.
FORMA TRZECIA
Kapłan wzywa wiernych do pokuty:
Uznajmy przed Bogiem, że jesteśmy grzeszni i błagajmy Go o miłosierdzie, abyśmy mogli godnie złożyć Najświętszą Ofiarę.
Kapłan może się posłużyć innymi słowami.
Następuje krótkie milczenie. Potem kapłan lub odpowiednio przygotowany ministrant wygłasza następujące, albo podobne wezwanie skierowane do Chrystusa, kończące się słowami: zmiłuj się nad nami.
Panie, który zostałeś posłany, aby uzdrowić skruszonych w sercu, zmiłuj się nad nami.
Lud odpowiada:
Zmiłuj się nad nami.
Kapłan:
Chryste, który przyszedłeś wzywać grzeszników, zmiłuj się nad nami.
Lud:
Zmiłuj się nad nami.
Kapłan:
Panie, który siedzisz po prawicy Ojca, aby się wstawiać za Twoim ludem, zmiłuj się nad nami.
Lud:
Zmiłuj się nad nami.
Kapłan prosi o odpuszczenie grzechów:
Niech się zmiłuje nad nami Bóg wszechmogący * i odpuściwszy nam grzechy *doprowadzi nas do życia wiecznego.
Lud odpowiada:
Amen.
Wezwania do wyboru:
K. Panie, Synu Boży, który rodząc się z Maryi Dziewicy stałeś się naszym bratem, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, Synu Człowieczy, który znasz nasze słabości, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie, Synu Jednorodzony Ojca przedwiecznego, który przyjdziesz sądzić żywych i umarłych, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Panie, który nie przyszedłeś wzywać sprawiedliwych, ale grzeszników, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, który przebywałeś z celnikami i grzesznikami, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie, który chcesz raczej miłosierdzia niż ofiary, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Panie, który jesteś drogą prowadzacą do Ojca, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, który jesteś światłością oświecającą każdego człowieka, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie, który umarłeś na krzyżu, aby dać nam życie, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Panie, który przebaczyłeś skruszonemu Piotrowi, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, który obiecałeś Dobremu Łotrowi Królestwo niebieskie, zmiłuj się na nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie, który zesłałeś Apostołom Ducha Świętego na odpuszczenie grzechów, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Panie Jezu, który przyszedłeś na świat, aby pojednać nas z Bogiem Ojcem, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, który przyjąłeś na siebie nasze grzechy, abyśmy się stali uczestnikami świętości Bożej, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie, Synu Boży, który żyjesz z Ojcem w jedności Ducha Świętego, aby się wstawiać za swoim ludem, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Panie Jezu, który przyszedłeś na ten świat, aby szukać i ocalić to, co zginęło, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, który okazałeś swoją miłość oddając życie za przyjaciół, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie Jezu, którego serce zostało przebite za nasze grzechy, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Panie, który umarłeś na krzyżu za nasze grzechy, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, który zmartwychwstałeś dla naszego usprawiedliwienia, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie, który wstąpiłeś do nieba, aby nas doprowadzić do Ojca, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Panie Jezu, Dobry Pasterzu, który znasz swoje owce, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, który oddałeś życie za swoje owce, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie, który szukasz owiec zagubionych, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Panie Jezu, który przez śmierć na krzyżu zgładziłeś nasze grzechy, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, który przez Twoje zmartwychwstanie przywróciłeś nam życie wieczne, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie, który przez Twoje wejście do chwały otworzyłeś nam drogę do nieba, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Panie, który umarłeś na krzyżu, aby dać nam życie, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, który przyjdziesz sądzić żywych i umarłych, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
K. Panie, który przygotowałeś nam mieszkanie w niebie, zmiłuj się nad nami.
W. Zmiłuj się nad nami.
FORMA CZWARTA
W niedziele zamiast aktu pokuty może się odbyć poświęcenie wody i pokropienie wiernych.
WEZWANIA DO CHRYSTUSA PANA
Następują wezwania do Chrystusa, jeśli nie użyto trzeciej lub czwartej formy aktu pokuty:
K. Panie, zmiłuj się nad nami.
W. Panie, zmiłuj się nad nami.
K. Chryste, zmiłuj się nad nami.
W. Chryste, zmiłuj się nad nami.
K. Panie, zmiłuj się nad nami.
W. Panie, zmiłuj się nad nami.
Albo:
K. Kyrie, eleison.
W. Kyrie, eleison.
K. Christe, eleison.
W. Christe, eleison.
K. Kyrie, eleison.
W. Kyrie, eleison.
HYMN
Jeżeli jest to przewidziane, śpiewa się lub odmawia hymn Chwała na wysokości Bogu. Hymn może rozpocząć kapłan albo śpiewacy, albo wszyscy obecni.
Chwała na wysokości Bogu, * a na ziemi pokój ludziom dobrej woli. * Chwalimy Cię. * Błogosławimy Cię. * Wielbimy Cię. * Wysławiamy Cię. * Dzięki Ci składamy, * bo wielka jest chwała Twoja. * Panie Boże, Królu nieba, * Boże, Ojcze wszechmogący. * Panie, Synu Jednorodzony, * Jezu Chryste. * Panie Boże, Baranku Boży, Synu Ojca. * Który gładzisz grzechy świata, * zmiłuj się nad nami. * Który gładzisz grzechy świata, * przyjm błaganie nasze. * Który siedzisz po prawicy Ojca, * zmiłuj się nad nami. * Albowiem tylko Tyś jest święty * Tylko Tyś jest Panem. * Tylko Tyś Najwyższy, Jezu Chryste. * Z Duchem Świętym w chwale Boga Ojca. * Amen.
KOLEKTA
Po skończeniu hymnu kapłan ze złożonymi rękami mówi:
Módlmy się.
Wszyscy razem z kapłanem modlą się przez pewien czas w milczeniu. Potem kapłan z rozłożonymi rękami odmawia modlitwę. Po jej ukończeniu lud odpowiada:
Amen.
LITURGIA SŁOWA
Lektor udaje się na ambonę i odczytuje pierwsze czytanie, którego wszyscy słuchają siedząc. Aby zaznaczyć koniec czytania, lektor dodaje:
Oto słowo Boże.
Wszyscy odpowiadają:
Bogu niech będą dzięki.
Psalmista, czyli kantor śpiewa lub recytuje psalm, a wszyscy powtarzają refren. Następnie, jeżeli jest drugie czytanie, lektor je odczytuje z ambony, jak poprzednio.
Lektor zaznacza koniec czytania słowami:
Oto słowo Boże.
Wszyscy odpowiadają:
Bogu niech będą dzięki.
Następuje Alleluja lub inny śpiew przed Ewangelią. W tym czasie kapłan stojąc nakłada kadzidło, jeżeli się go używa, po czym diakon, który ma głosić Ewangelię, pochylony przed kapłanem prosi o błogosławieństwo mówiąc półgłosem:
Pobłogosław mnie, ojcze.
Kapłan półgłosem mówi:
Niech Pan będzie w sercu twoim i na twoich ustach, abyś godnie głosił Jego Ewangelię, w imię Ojca i Syna, + i Ducha Świętego.
Diakon odpowiada:
Amen.
Jeżeli nie ma diakona, kapłan pochylony przed ołtarzem mówi cicho:
Wszechmogący Boże, oczyść serce i usta moje, abym godnie głosił Twoją świętą Ewangelię.
Potem diakon lub kapłan udaje się na ambonę. Jeżeli okoliczności za tym przemawiają, towarzyszą mu ministranci z kadzidłem i ze świecami. Na ambonie diakon lub kapłan mówi:
Pan z wami.
Wszyscy odpowiadają:
I z duchem twoim.
Diakon lub kapłan:
Początek albo Słowa Ewangelii według świętego N.
Równocześnie czyni znak krzyża na księdze oraz na czole, ustach i piersi.
Wszyscy odpowiadają:
Chwała Tobie, Panie.
Jeżeli używa się kadzidła, diakon lub kapłan najpierw okadza księgę, a następnie głosi Ewangelię.
Po Ewangelii diakon lub kapłan mówi:
Oto słowo Pańskie.
Wszyscy odpowiadają:
Chwała Tobie, Chryste.
Po czym czytający całuje księgę mówiąc cicho:
Niech słowa Ewangelii zgładzą nasze grzechy.
Następuje homilia. Należy ją głosić we wszystkie niedziele i święta nakazane; w inne dni jest zalecona.
Jeżeli jest to przepisane, po homilii składa się wyznanie wiary:
Wierzę w jednego Boga, * Ojca Wszechmogącego, * Stworzyciela nieba i ziemi, * wszystkich rzeczy widzialnych i niewidzialnych. * I w jednego Pana Jezusa Chrystusa, * Syna Bożego Jednorodzonego, * który z Ojca jest zrodzony * przed wszystkimi wiekami. * Bóg z Boga, Światłość ze Światłości, * Bóg prawdziwy z Boga prawdziwego. * Zrodzony a nie stworzony, * współistotny Ojcu, * a przez Niego wszystko się stało. * On to dla nas ludzi i dla naszego zbawienia zstąpił z nieba.
W czasie następujących słów, aż do stał się człowiekiem, wszyscy się pochylają.
I za sprawą Ducha Świętego * przyjął ciało z Maryi Dziewicy i stał się człowiekiem. * Ukrzyżowany również za nas, * pod Poncjuszem Piłatem został umęczony i pogrzebany. * I zmartwychwstał dnia trzeciego, * jak oznajmia Pismo. * I wstąpił do nieba; siedzi po prawicy Ojca. * I powtórnie przyjdzie w chwale * sądzić żywych i umarłych, * a Królestwu Jego nie będzie końca. *Wierzę w Ducha Świętego, Pana i Ożywiciela, * który od Ojca i Syna pochodzi. *Który z Ojcem i Synem wspólnie odbiera uwielbienie i chwałę; * który mówił przez Proroków. * Wierzę w jeden, święty, powszechny i apostolski Kościół. *Wyznaję jeden chrzest na odpuszczenie grzechów. * I oczekuję wskrzeszenia umarłych. * I życia wiecznego w przyszłym świecie. Amen.
Następuje modlitwa powszechna, którą kapłan kieruje z miejsca przewodniczenia lub z ambony.
W modlitwie powszechnej, czyli modlitwie wiernych, lud spełniając swoje wspólne kapłaństwo modli się za wszystkich ludzi. Wypada tę modlitwę odmawiać w każdej Mszy z udziałem ludu, by w ten sposób zanoszono prośby za Kościół święty, za tych, którzy nami rządzą, za tych, którzy znajdują się w trudnych sytuacjach życiowych, za wszystkich ludzi i o zbawienie całego świata.
Zwykle należy zachować następującą kolejność intencji:
- w potrzebach Kościoła,
- w potrzebach społeczności świeckiej,
- za tych, którzy się znajdują w trudnościach życiowych,
- za wspólnotę miejscową.
Jednakże podczas niektórych obchodów o charakterze specjalnym, jak np. z okazji bierzmowania, zawarcia małżeństwa, pogrzebu, porządek intencji może w większym stopniu uwzględniać tę szczególną okazję.
Kapłan wzywa wiernych do modlitwy i odmawia formułę końcową. Intencje modlitwy powszechnej podaje diakon, kantor, lektor lub ktoś inny uprzednio wyznaczony. Wierni wyrażają swoje prośby albo w formie wspólnej inwokacji po intencjach, albo modląc się w milczeniu.
LITURGIA EUCHARYSTYCZNA
PRZYGOTOWANIE DARÓW
Po liturgii słowa rozpoczyna się śpiew na przygotowanie darów. W tym czasie ministranci umieszczają na ołtarzu korporał (palkę), puryfikaterz, kielich i mszał.
Wypada, aby wierni zaznaczyli swój udział w ofierze, przynosząc albo chleb i wino potrzebne do sprawowania Eucharystii, albo inne dary na potrzeby kościoła i ubogich. Ofiary wiernych może przyjmować kapłan przy pomocy ministrantów. Składa się je w odpowiednim miejscu. Natomiast chleb i wino przeznaczone do sprawowania Eucharystii zanosi się na ołtarz. Przyjmuje się także pieniądze lub inne dary na rzecz ubogich lub na potrzeby kościoła, przyniesione przez wiernych lub zebrane w kościele, dlatego dary te składa się w odpowiednim miejscu w prezbiterium, lecz poza ołtarzem.
Kapłan stojąc przy ołtarzu bierze patenę z chlebem, unosi ją nieco nad ołtarzem i mówi cicho:
Błogosławiony jesteś, Panie Boże wszechświata, * bo dzięki Twojej hojności otrzymaliśmy chleb, * który jest owocem ziemi i pracy rąk ludzkich; * Tobie go przynosimy, * aby stał się dla nas chlebem życia.
Następnie składa patenę z chlebem na korporale.
Jeżeli nie wykonuje się śpiewu, kapłan może odmówić te słowa głośno; wtedy wszyscy odpowiadają:
Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki.
Diakon lub kapłan wlewa wino i nieco wody do kielicha, mówiąc:
Przez to misterium wody i wina * daj nam, Boże, udział w bóstwie Chrystusa, * który przyjął nasze człowieczeństwo.
Potem kapłan bierze kielich, unosi go nieco nad ołtarzem i mówi cicho:
Błogosławiony jesteś, Panie Boże wszechświata, * bo dzięki Twojej hojności otrzymaliśmy wino, * które jest owocem winnego krzewu i pracy rąk ludzkich; * Tobie je przynosimy, * aby stało się dla nas napojem duchowym.
Następnie stawia kielich na korporale.
Jeżeli nie wykonuje się śpiewu, kapłan może odmówić te słowa głośno; na końcu wszyscy odpowiadają:
Błogosławiony jesteś, Boże, teraz i na wieki.
Potem kapłan pochylony mówi cicho:
Przyjmij nas, Panie, stojących przed Tobą * w duchu pokory i z sercem skruszonym; * niech nasza ofiara tak się dzisiaj dokona * przed Tobą, Panie Boże, * aby się Tobie podobała.
Jeżeli okoliczności za tym przemawiają, kapłan okadza dary i ołtarz, po czym diakon lub ministrant może okadzić kapłana i lud.
Kapłan stojąc z boku ołtarza myje ręce mówiąc cicho:
Obmyj mnie, Panie, z mojej winy * i oczyść mnie z grzechu mojego.
Następnie stojąc przed środkiem ołtarza kapłan zwrócony do ludu, rozkładając i składając ręce, mówi:
Módlcie się, * aby moją i waszą Ofiarę * przyjął Bóg, Ojciec wszechmogący.
Wszyscy odpowiadają:
Niech Pan przyjmie Ofiarę z rąk twoich * na cześć i chwałę swojego imienia, * a także na pożytek nasz i całego Kościoła świętego.
Następnie kapłan z rozłożonymi rękami odmawia modlitwę nad darami; po jej ukończeniu wszyscy odpowiadają:
Amen.
MODLITWA EUCHARYSTYCZNA
Kapłan rozpoczyna Modlitwę eucharystyczną.
Rozkładając ręce, mówi:
Pan z wami.
Wszyscy odpowiadają:
I z duchem twoim.
Podnosząc ręce, kapłan mówi:
W górę serca.
Wszyscy:
Wznosimy je do Pana.
Z rozłożonymi rękami kapłan dodaje:
Dzięki składajmy Panu Bogu naszemu.
Wszyscy:
Godne to i sprawiedliwe.
Kapłan odmawia prefację z rękami rozłożonymi. Przy końcu prefacji składa ręce i razem z wiernymi kończy prefację śpiewając lub głośno mówiąc:
Święty, Święty, Święty, Pan Bóg Zastępów. * Pełne są niebiosa i ziemia chwały Twojej. * Hosanna na wysokości. * Błogosławiony, który idzie w imię Pańskie. * Hosanna na wysokości.
We wszystkich Mszach wolno odprawiającemu kapłanowi śpiewać te części Modlitwy eucharystycznej, które można śpiewać w Mszy koncelebrowanej.
W pierwszej Modlitwie eucharystycznej, czyli Kanonie rzymskim, można opuścić te części, które są ujęte w nawiasy.
Po konsekracji kapłan rozpoczyna jedną z aklamacji:
AKLAMACJA PIERWSZA
Oto wielka tajemnica wiary.
Lud odpowiada:
Głosimy śmierć Twoją, Panie Jezu, * wyznajemy Twoje zmartwychwstanie * i oczekujemy Twego przyjścia w chwale.
AKLAMACJA DRUGA
Wielka jest tajemnica naszej wiary.
Lud odpowiada:
Ile razy ten chleb spożywamy * i pijemy z tego kielicha * głosimy śmierć Twoją, Panie, * oczekując Twego przyjścia w chwale.
AKLAMACJA TRZECIA
Uwielbiajmy tajemnicę wiary.
Lud odpowiada:
Panie, Ty nas wybawiłeś * przez krzyż i zmartwychwstanie swoje, * Ty jesteś Zbawicielem świata.
AKLAMACJA CZWARTA
Tajemnica wiary.
Lud odpowiada:
Chrystus umarł, Chrystus zmartwychwstał, Chrystus powróci.
Na zakończenie Modlitwy Eucharystycznej kapłan bierze pateną z hostią i kielich i podnosząc je, mówi:
OBRZĘDY KOMUNII
Kapłan rozłożywszy ręce mówi:
Pouczeni przez Zbawiciela i posłuszni Jego słowom, ośmielamy się mówić:
W ADWENCIE
Bóg nas tak umiłował, że zesłał nam swojego Syna, jako Zbawiciela dlatego ośmielamy się mówić:
W OKRESIE NARODZENIA PAŃSKIEGO
Syn Boży stał się człowiekiem abyśmy mogli stać się dziećmi Bożymi, dlatego pełni wdzięczności ośmielamy się mówić:
W WIELKIM POŚCIE
Prośmy ojca Niebieskiego, aby odpuścił nam grzechy i zachował nas od złego:
W OKRESIE WIELKANOCNYM
Nazywamy się dziećmi Bożymi i nimi jesteśmy, dlatego ośmielamy się mówić:
W OKRESIE ZWYKŁYM
Módlmy się do Ojca niebieskiego, jak nas nauczył Jezus Chrystus:
Albo:
Otrzymaliśmy Ducha Świętego, który nas uczynił dziećmi Bożymi, dlatego ośmielamy się mówić:
PRZY CHRZCIE DZIECI
Nowo ochrzczone dzieci będą Pana Boga nazywać Ojcem. W ich imieniu módlmy się tak, jak nas nauczył Pan Jezus:
Kapłan rozkłada ręce i razem z ludem mówi dalej:
Ojcze nasz, któryś jest w niebie: * święć się imię Twoje, * przyjdź Królestwo Twoje, * bądź wola Twoja jako w niebie, tak i na ziemi. * Chleba naszego powszedniego daj nam dzisiaj. * I odpuść nam nasze winy, * jako i my odpuszczamy naszym winowajcom. * I nie wódź nas na pokuszenie, * ale nas zbaw ode złego.
Z rozłożonymi rękami kapłan mówi dalej:
Wybaw nas, Panie, od zła wszelkiego * i obdarz nasze czasy pokojem. * Wspomóż nas w swoim miłosierdziu, * abyśmy zawsze wolni od grzechu * i bezpieczni od wszelkiego zamętu, * pełni nadziei oczekiwali * przyjścia naszego Zbawiciela, Jezusa Chrystusa.
Kapłan składa ręce. Lud kończy modlitwę odpowiadając:
Bo Twoje jest królestwo i potęga, i chwała na wieki.
Kapłan z rozłożonymi rękami mówi głośno:
Panie Jezu Chryste, * Ty powiedziałeś swoim Apostołom: * Pokój wam zostawiam, pokój mój wam daję. 
Wstęp modlitwy można dostosować do okresu liturgicznego:
W OKRESIE NARODZENIA PAŃSKIEGO
Panie Jezu Chryste, * przy Twoim narodzeniu * aniołowie zwiastowali ziemi pokój.
W OKRESIE WIELKIEGO POSTU
Panie Jezu Chryste, * przez Twoją śmierć na krzyżu * Bóg Ojciec wprowadził pokój między niebem i ziemią.
W OKRESIE WIELKANOCNYM
Panie Jezu Chryste, * w dniu zmartwychwstania pozdrowiłeś uczniów słowami: * Pokój wam.
W UROCZYSTOŚĆ ZESŁANIA DUCHA ŚWIĘTEGO
Panie Jezu Chryste, * Ty zesłałeś Ducha Świętego, * aby obdarzyć Kościół jednością i pokojem.
Prosimy Cię, nie zważaj na grzechy nasze, * lecz na wiarę swojego Kościoła * i zgodnie z Twoją wolą *napełniaj go pokojem i doprowadź do pełnej jedności.
Składa ręce.
Który żyjesz i królujesz na wieki wieków.
Lud odpowiada:
Amen.
Kapłan rozkładając i składając ręce, mówi:
Pokój Pański niech zawsze będzie z wami.
Lud odpowiada:
I z duchem twoim.
Następnie, jeżeli okoliczności za tym przemawiają, diakon lub kapłan mówi:
Przekażcie sobie znak pokoju.
Wszyscy według miejscowego zwyczaju okazują sobie wzajemnie pokój i miłość; kapłan przekazuje znak pokoju diakonowi lub ministrantowi.
Następnie kapłan łamie hostię i cząstkę wpuszcza do kielicha, mówiąc cicho:
Ciało i Krew naszego Pana Jezusa Chrystusa, * które łączymy i będziemy przyjmować, * niech nam pomogą osiągnąć życie wieczne.
W tym czasie śpiewa się lub mówi:
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, zmiłuj się nad nami.
Baranku Boży, który gładzisz grzechy świata, obdarz nas pokojem.
Jeżeli łamanie chleba trwa dłużej, można ten śpiew wielokrotnie powtórzyć. Przy ostatnim powtórzeniu mówi się: obdarz nas pokojem.
Następnie kapłan ze złożonymi rękami mówi cicho:
Panie Jezu Chryste, Synu Boga Żywego, * Ty z woli Ojca, * za współdziałaniem Ducha Świętego, * przez swoją śmierć dałeś życie światu, * wybaw mnie przez najświętsze Ciało i Krew Twoją * od wszystkich nieprawości moich i od wszelkiego zła; * spraw także, * abym zawsze zachowywał Twoje przykazania * i nie dozwól mi nigdy odłączyć się od Ciebie.
Albo:
Panie Jezu Chryste, * niech przyjęcie Ciała i Krwi Twojej * nie ściągnie na mnie wyroku potępienia, * lecz dzięki Twemu miłosierdziu niech mnie chroni * oraz skutecznie leczy moją duszę i ciało.
Kapłan przyklęka, bierze hostię i trzymając ją nieco podniesioną nad pateną, zwrócony do ludu, głośno mówi:
Oto Baranek Boży, który gładzi grzechy świata. * Błogosławieni, którzy zostali wezwani na Jego ucztę.
Razem z ludem jeden raz dodaje:
Panie, nie jestem godzien, abyś przyszedł do mnie, * ale powiedz tylko słowo, * a będzie uzdrowiona dusza moja.
Kapłan zwrócony do ołtarza mówi cicho:
Ciało Chrystusa niech mnie strzeże na życie wieczne.
Po przyjęciu Ciała Chrystusa, bierze kielich i mówi cicho:
Krew Chrystusa niech mnie strzeże na życie wieczne.
Ze czcią przyjmuje Krew Chrystusa.
Następnie kapłan bierze patenę lub puszkę, podchodzi do przystępujących do Komunii i każdemu ukazuje hostię, mówiąc:
Ciało Chrystusa
Przystępujący do Komunii odpowiada:
Amen.
W ten sam sposób postępuje diakon, jeżeli rozdaje Komunię świętą. Jeżeli są wierni, którzy mają otrzymać Komunię pod obiema postaciami, zachowuje się obrzęd opisany w Ogólnym wprowadzeniu.
Gdy kapłan przyjmuje Ciało Pańskie, rozpoczyna się śpiew na Komunię. Jeżeli się nie śpiewa podczas Komunii, wierni albo lektor recytują antyfonę podaną w mszale. Jeżeli tego nie czynią, antyfonę odczytuje kapłan po przyjęciu Komunii, a przed rozdzieleniem jej wiernym. Może to zrobić po udzieleniu Komunii wiernym.
Po ukończeniu rozdawania Komunii kapłan, diakon lub akolita oczyszcza patenę nad kielichem i sam kielich. Podczas oczyszczania pateny i kielicha mówi on cicho:
Panie, daj nam czystym sercem przyjąć to, * co spożyliśmy ustami, * i dar otrzymany w doczesności *niech się stanie dla nas * lekarstwem na życie wieczne.
Oczyszczone naczynia eucharystyczne ministrant zanosi na stół. Jeżeli naczyń jest wiele, można je zostawić na korporale na ołtarzu lub na stole i dokonać puryfikacji po Mszy. Potem kapłan może wrócić na miejsce przewodniczenia.
Zależnie od okoliczności, można zachować przez jakiś czas święte milczenie albo śpiewać psalm lub pieśń pochwalną.
Następnie kapłan, stojąc na miejscu przewodniczenie albo przy ołtarzu, mówi:
Módlmy się.
Jeżeli poprzednio nie było milczenia, wszyscy razem z kapłanem modlą się przez jakiś czas w milczeniu. Potem kapłan z rozłożonymi rękami odmawia modlitwę po Komunii, po jej ukończeniu lud odpowiada:
Amen.
OBRZĘDY ZAKOŃCZENIA
Jeżeli trzeba, można podać ludowi krótkie ogłoszenia.
Następnie kapłan zwrócony do ludu, rozkładając ręce mówi:
Pan z wami.
Lud odpowiada:
I z duchem Twoim.
Kapłan błogosławi lud mówiąc:
Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, * Ojciec i Syn, + i Duch Święty.
Lud odpowiada:
Amen.
W niektórych dniach i okolicznościach tę formułę błogosławieństwa poprzedza zgodnie z przepisami inna, uroczysta formuła błogosławieństwa albo modlitwa nad ludem.
Potem diakon albo sam kapłan ze złożonymi rękami, zwrócony do ludu, mówi:
Idźcie w pokoju Chrystusa.
Lud odpowiada:
Bogu niech będą dzięki.
Kapłan na znak czci całuje ołtarz jak na początku Mszy i złożywszy razem z ministrantami należny ukłon, a przyklęknąwszy, jeśli na ołtarzu jest Najświętszy Sakrament, odchodzi.
Jeżeli bezpośrednio po Mszy następuje inna czynność liturgiczna, opuszcza się obrzędy zakończenia.
B. Niech imię Pańskie będzie błogosławione.
W. Teraz i na wieki.
B. Wspomożenie nasze w imieniu Pana.
W. Który stworzył niebo i ziemię.
B. Niech was błogosławi Bóg wszechmogący, Ojciec i Syn, + i Duch Święty.
W. Amen.
Biskup może się posłużyć jedną z formuł uroczystego błogosławieństwa albo odmówić Modlitwę nad ludem.