Pamięci ofiar barbarzyństwa
Kolejny raz, w pierwszą sobotę września na terenie Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy odbyły się uroczystości patriotyczno-religijne ku czci Ofiar Karnego Obozu Pracy Treblinka I oraz II wojny światowej.
Organizatorem uroczystości była parafia Trójcy Przenajświętszej i św. Anny w Prostyni oraz Muzeum Treblinka. Niemiecki nazistowski obóz zagłady i obóz pracy (1941-1944).
Uroczystości rozpoczęły się przy Żwirowni – miejscu niewolniczej pracy więźniów Karnego Obozu Pracy Treblinka I – Drogą Krzyżową prowadzoną przez ks. Józefa Poskrobko, proboszcza parafii w Prostyni.
Po zakończeniu Drogi Krzyżowej i powitaniu wszystkich zgromadzonych przez Dyrektora Muzeum Treblinka dr Edwarda Kopówkę i ks. Proboszcza Józefa Poskrobko została odprawiona Msza św. polowa na terenie Miejsca Straceń. Mszy przewodził bp Piotr Sawczuk, który w głoszonym kazaniu przypomniał – Ziemia na której stoimy kryje prochy tysięcy ludzi. Dla sprawców tej okrutnej zbrodni nie liczyli się ludzie. Dla nich liczył się chory sen, który miał urzeczywistnić chorą ideologię. […] Nie da się zważyć ani zmierzyć bezcennej wartości ludzkiego życia ani zniszczonej kultury społeczeństw. […] Gromadzimy się, aby się modlić o pokój i bezpieczeństwo. Nienawiść niszczy nie tylko tych, którzy są nienawidzeni, ale też tych którzy nienawidzą. […] Modlimy się o pokój wieczny dla chrześcijan, którzy tu zginęli, ale też za licznych przedstawicieli judaizmu. Modlimy się za wszystkich, którzy zginęli tu z nadzieją na życie wieczne.
Uroczystości, jak co roku, zgromadziły przedstawicieli rodzin byłych więźniów Karnego Obozu Pracy Treblinka I, przedstawicieli Związku Kombatantów RP i Byłych Więźniów Politycznych z koła w Stoczku Węgrowskim oraz Sprawiedliwych wśród Narodów Świata, których reprezentował Józef Maliński. Nie zabrakło przedstawicieli władz samorządowych i państwowych. W tym dniu obecni byli: Izabela Wrona – Przedstawiciel Wojewody Mazowieckiego; w imieniu senatora RP Waldemara Kraski – Urszula Krzymowska, radna Powiatu Sokołowskiego; Marek Renik – wicestarosta Powiatu Węgrowskiego; Adam Kaczmarczyk, reprezentujący poseł Annę Siarkowską oraz Nadleśnictwo w Ostrowi Mazowieckiej; Bożena Kordek – wójt Gminy Małkinia Górna; przedstawiciele sołectwa w Prostyni; Jan Słomiak – burmistrz Miasta i Gminy Kosów Lacki wraz z Ewą Arciechowską – zastępcą Przewodniczącego Rady Miasta i Gminy i Danielą Prokopczuk – sekretarzem Miasta i Gminy Kosów Lacki. W uroczystościach udział wzięli przedstawiciele instytucji kultury, na czele z Anną Duńczyk-Szulc – dyrektor Muzeum Warszawy oraz członkowie Rady Muzeum przy Muzeum Treblinka: prof. Zofia Chyra-Rolicz oraz Artur Ziontek. Na uroczystościach nie zabrakło również przedstawicieli szkół oraz harcerzy.
Program słowo-muzyczny przygotował i zaprezentował zespół Belfers Band.
Podczas uroczystości prezentowana była wystawa „Więźniowie Pawiaka. Straceni w Treblince. 2 marca 1942 – 2 marca 2022. 80. Rocznica transportu więźniów z Pawiaka straconych w Treblince”. Na 15 planszach wystawy, jej kurator Anna Remiszewska przedstawiła historię osób, które nie były więźniami Karnego Obozu Pracy Treblinka I, ale zostały zamordowane tuż przy granicach tego obozu w wyniku akcji odwetowej niemieckich władz okupacyjnych na cywilnej ludności polskiej. Egzekucję przeprowadzono 2 marca lub w nocy z 2 na 3 marca 1942 r.
Na koniec uroczystości na Miejscu Straceń zostały złożone wieńce i zapalone znicze przed pomnikiem upamiętniającym Ofiary Karnego Obozu Pracy Treblinka I oraz pomnikiem Ofiar Romskich. Po uroczystościach Dyrekcja Muzeum Treblinka złożyła kwiaty również przed pomnikiem centralnym na terenie byłego niemieckiego Obozu Zagłady Treblinka II.
Karny Obóz Pracy Treblinka I funkcjonował od późnego lata 1941 r. do końca lipca 1944 r. Dokładna liczba więźniów obozu nie jest znana. Przyjmuje się, że osadzono tu około 20 000 osób (Polaków, Żydów i Romów), z czego około 10 000 zmarło na skutek chorób, niewolniczej pracy, ekstremalnych warunków bytowych lub zostało rozstrzelanych.
tekst: Monika Samuel
zdjęcia: Dorota Koroś, ks. Marcin Gołębiewski
