PLATERÓW – Parafia Podwyższenia Krzyża Świętego

Pierwotna nazwa miejscowości Platerów brzmiała: Pasieka, a później Platerowo – Pasieka. Pojawiła się ona w księgach metrykalnych parafii Górki w 1772 roku jako folwark należący do dóbr ziemskich Ostromęczyn. W 1827 roku jego właścicielem został dziedzic Patrykoz i Hruszniewa (1815) – major Teodor Szydłowski h. Lubicz (1793-1863), były adiutant księcia Józefa Poniatowskiego (1813) i przyszły generał brygady w Powstaniu Listopadowym (1863). Po jego śmierci folwark nabyła w 1866 roku żona hr. Stanisława Broel Platera (1822-1890) – Katarzyna (1828-1899), córka Macieja hr. Mielżyńskiego z Chobienic (1790-1870).

Ważnym wydarzeniem w życiu religijnym tej osady był carski edykt tolerancyjny z 30 kwietnia 1905 roku. Dzięki jego postanowieniom 160. mieszkańców ówczesnej Pasieki – unitów przyjęło w parafii Górki obrządek łaciński. Rok później otwarto kolej żelazną, która biegła przez folwark Pasieka. Dzięki staraniom wdowy po Bernardzie hr. Broel Platerze (1861-1898) – hrabiny Kazimiery Florentyny z hr. Dunin-Borkowskich h. Łabędź (1869-1949), córki Mieczysława Ignacego (1833-1906), powstała tutaj stacja kolejowa, którą nazwano najpierw Platerowo, a później Platerów. Szybki rozwój osady związany z koleją i parcelacją w 1922 roku folwarku Platerów spowodował, że zaczęto myśleć o budowie kaplicy.

W 1928 roku ks. Henryk Przeździecki (1875-1939), biskup siedlecki czyli podlaski (1918-1968), w czasie spotkania z mieszkańcami Platerowa (wizytacja kanoniczna parafii Górki), zachęcił ich do budowy kaplicy i obiecał przysłać duszpasterza. Zgodnie z obietnicą powołał 26 kwietnia 1928 roku Komitet Budowy Kaplicy w Platerowie, na czele którego postawił ks. Wacława Gąskę (1888-1971), ówczesnego proboszcza parafii Górki. W grudniu 1933 roku zaczął on odprawiać Mszę św. w poczekalni stacji kolejowej.

Proboszcz górecki dnia 29 kwietnia 1934 roku poświęcił kamień węgielny pod budowę drewnianej świątyni, którą zaczęto budować na placu przez niego ofiarowanym. Projekt wykonał inż. Michał Sławiński z Siedlec. Nad całością prac czuwał cieśla Jan Chwedorczuk z Lipna. Drewno ofiarowali pobliscy ziemianie: Helena Maria hr. Potulicka (1896-1973) z Hruszniewa (córka Kazimiery F. i Bernarda Broel Platerów), Ignacy Humnicki (1861-1951) z Ruskowa, Zachariasz Lutkiewicz z Płoskowa i mieszkaniec Platerowa Andrzej Juszczuk. Dnia 10 maja 1935 roku ks. Wacław Gąska poświęcił kaplicę, natomiast ks. Czesław Sokołowski (1877-1951), sufragan diecezji siedleckiej czyli podlaskiej (1919-1951), w dniu 15 czerwca 1935 r. nadał jej rangę kaplicy publicznej (oratorium publicum). Ordynariusz diecezji zaś, zgodnie z obietnicą sprzed prawie dziesięciu laty, z dniem 1 maja 1936 roku ustanowił filię duszpasterską. Pierwszym rektorem został mianowany ks. Stanisław Wilczopolski (1904-1977). Po ustaniu dyskusji na temat granic, ks. Ignacy Świrski (1885-1968), biskup siedlecki czyli podlaski (1946-1968), z dniem 1 listopada 1947 roku erygował w Platerowie samodzielną parafię Podwyższenia Krzyża Świętego.

Z racji na niedogodne warunki lokalowe, wiosną 1949 roku kościół został rozebrany i przeniesiony na plac nabyty dnia 19 kwietnia 1947 roku od Daniela Łopatniuka z Platerowa W latach 1969-1973 wnętrze kościoła zostało gruntownie przebudowane przez ks. Piotra Jelinka (1921-1977). Z jego inicjatywy w 1970 roku postawiono na placu przykościelnym murowaną dzwonnicę.

Obok kościoła stoi murowana plebania zbudowana w 1947 roku z cegieł odzyskanych z ruin stacji kolejowej, staraniem ks. Witolda Makarewicza (1903-1972), proboszcza platerowskiego (1947-1950; 1951-1953). W 1948 roku poświęcił ją ks. Ignacy Świrski, biskup siedlecki czyli podlaski. W pobliżu kościoła znajduje się również organistówka zbudowana w 1975 toku przez ks. Sylwestra Waleriana Grondzika (prob. 1973-1990).

Oprac. ks. dr Zbigniew Rostkowski